آغاز حرکت اجرائی مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی در ایران مدیریت سواحل جزیره کیش

حرکت جهانی مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (Integrated Coastal Zone Management) با هدف رفع مشکلات سواحل و زمینه سازی جهت برقراری توسعه پایدار در این مناطق حساس و با ارزش، پس از برگزاری " اجلاس زمین" از سوی سازمان ملل متحد در سال 1992 آغاز گشت . سابقه طرح این موضوع در ایران به سال 1379 بر می گردد که طی آن سازمان بنادر و کشتیرانی با همکاری 18 ارگان دریایی کشور و با استفاده از توان مشاوران داخلی و خارجی به تهیه طرح مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی در کشور (ICZM) همت گماشت . مرحله اول این طرح در سال 1384 به اتمام رسید و طی آن مناطق ساحلی در شمال و جنوب کشور شناسایی و طرح های راهبردی و اجرایی لازم جهت برقراری نظام مدیریت یکپارچه در سواحل شمال و جنوب کشور تعیین گردید . مرحله دوم این مطالعات که از سال 1385 شروع شد اکنون مراحل پایانی خود را طی می نماید و انتظار می رود که طرح های تهیه شده در طول این مطالعات بتواند در کاهش مشکلات مناطق ساحلی کشور مؤثر بوده و زمینه برقراری توسعه پایدار در سواحل شمالی و جنوبی کشور را فراهم سازد . « طرح جامع مدیریت سواحل و محیط زیست جزیره کیش » نخستین طرحی در کشور است که به ساماندهی مناطق ساحلی از دیدگاه ICZM می پردازد. جزایر کوچک با توجه به شرایط ویژه خود حائز جایگاه مهمی در بحث مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی هستند . آسیب پذیری جزایرکوچک در مقابل امواج و طوفان های دریایی، حساسیت اکوسیستم ها و ملاحظات خاص زیست محیطی جزایر، در کنار مشکلات اقتصادی و ناهماهنگی های اداری که در اغلب مناطق ساحلی وجود دارد موجب شده است که وضعیت جزایر کوچک در کنفرانس توسعه سازمان ملل بنام (Small Islands Developing States) SIDS مورد بررسی خاص قرار گیرد. در طرح جامع مدیریت سواحل و محیط زیست جزیره کیش پس از شناسایی مشکلات، بررسی های لازم در موضوعات مطالعاتی مختلف انجام شد و نتایج مطالعات در قالب چهار طرح اجرایی : طرح مدیریت نوار ساحلی (SMP) ، طرح مدیریت زیست محیطی (EMP) ، طرح پایش و ارزیابی (MEP) و طرح کاربری مطلوب اراضی (LUP) ارائه گردیده است. در مقاله حاضر پس از بررسی اصول و اهداف ICZM در مناطق ساحلی بطور اعم و در جزایر بطور اخص، روند انجام مطالعات ICZM و متدولوژی کار برای جزیره کیش تشریح خواهد شد . در قسمت بعد پس از ذکر ویژگی های جزیره کیش ، چگونگی تهیه چهار طرح استراتژیک مدیریت نوار ساحلی، مدیریت زیست محیطی، مدیریت پایش و ارزیابی، و کاربری مطلوب اراضی که برای برقراری مدیریت یکپارچه در سواحل جزیره درنظر گرفته شده اند توضیح داده میشود. در پایان نتایج حاصله از تهیه نخستین طرح اجرائی ICZM کشور تشریح میگردد.

کلیدواژه ها:

مدیریت یکپارچه ، منطقه ساحلی ، جزیره کیش ، مدیریت زیست محیطی