مطالعه آزمایشگاهی بر روی مقایسه رفتار لرزه ای یک دیوار بنایی توپر با دیوار بنایی دارای طاق

یکی از قدیمی ترین طاق ها در معماری ایرانی طاق ساسانی است. در این مطالعه آزمایشگاهی، یک دیوار بنایی توپر و نیز یک دیوار بنایی مشابه ولی دارای طاق ساسانی، هر دو با آجرهای خطائی (آجر مربعی شکل 19/5 سانتیمتری) و با استفاده از ملات گچ و خاک ساخته شده و رفتار لرزه ای آنها تحت بارگذاری چرخه ای (مطابق پروتکل) مورد بررسی قرار گرفته است. هر دو نمونه دارای ابعاد 172 سانتیمتر طول، 150 سانتیمتر ارتفاع بوده و قطر طاق ساخته شده 90 سانتیمتر می باشد. برای بارگذاری، در ابتدا، یک بار پیش فشار به میزان 58 کیلونیوتن بر روی نمونه ها اعمال گردید. سپس با ثابت ماندن این نیروی پیش فشار، بارگذاری جانبی چرخه ای بر لبه بالایی دیوار اعمال شد. نتایج آزمایش نشان داد که دیوار دارای طاق می تواند نیروهای لرزه ای جانبی را به خوبی تحمل نماید. حداکثر نیروی جانبی تحمل شده توسط دیوار با طاق 26 کیلونیوتن و حداکثر تغییرمکان جانبی ثبت شده در این دیوار 45 میلیمتر بود، این در حالی است که دیوار توپر حداکثر نیروی 56 کیلونیوتن با حداکثر تغییرمکان 14 میلیمتر را تحمل کرد. مکانیزم شکست در دیوار دارای طاق، خردشدگی در پنجه های فشاری دیوارهای پای طاق و مکانیزم شکست در دیوار توپر علاوه بر خردشدگی در پنجه های فشاری ایجاد ترک های قطری در دیوار و گسترش و بازشدگی آنها در اثر افزایش دامنه بارگذاری می باشد.

کلیدواژه ها:

دیوار بنایی توپر ، دیوار بنایی دارای طاق ، مطالعه آزمایشگاهی ، بارگذاری چرخه ای ، مکانیزم شکست