بررسی وضعیت منابع زیرزمینی دشت خانمیرزا

منابع آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک، حیاتی ترین منبع آب برای توسعه پایدار می باشند زیرا وجود تنها یک حلقه چاه آب می تواند حیات را به طبیعت خشک منطقه هدیه دهد. لذا حفاظت از این منابع با ارزش ضروری است. منابع آبهای زیرزمینی در کشور ایران از مهمترین منابع آب مورد استفاده در کشاورزی و شرب به شمار می آیند که با توجه به کیفیت آبهای زیرزمینی و تغییرات سطح ایستابی و افزایش روز افزون جمعیت، افزایش تقاضا برای مصرف آب از یکسو و محدودیت منابع از سوی دیگر سبب ایجاد چالش ها و بحران هایی شده است تا جایی که بسیاری از کارشناسان پیش بینی می کنند که در آینده بحران آب شیرین یکی از چالش های اصلی در منطقه خاورمیانه خواهد بود. لذا مطالعه آبهای زیرزمینی از آن نظر که یکی از منابع اصلی و کلیدی آب شرب به شمار رفته و برای زندگی بشر بسیار ضروری می باشد دارای اهمیت می باشد. محدوده مورد مطالعه منطقه مطالعاتی خانمیرزا در جنوب شرقی استان چهارمحال و بختیاری ، شهرستان لردگان و در حوضه آبریز رودخانه کارون واقع شده که بدلیل برداشت بیش از ظرفیت سفره آب زیرزمینی، سطح سفره بطور مستمر در حال نزول می باشد. به طوری که چاه های بهره برداری نقش چندان مهم و تعیین کننده ای در استحصال سفره زیرزمینی دارند ( 651 حلقه چاه معادل 129 میلیون مترمکعب در سال ) اما آبدهی قنوات و چشمه های موجود در این ناحیه سالانه کمتر از 14 میلیون متر مکعب می باشد که با تأمین نیازهای آبی الگوی کشت در منطقه، موجب افت سطح آب سفره نیز گردیده است. با ترسیم هیدروگراف واحد و بررسی نوسانات سطح آب مشخص گردید که میزان افت سطح آب زیرزمینی در طول سالهای آماری 80 تا 90 متغیر بوده اما مقدار متوسط 1/36 متر در سال برآورد شده و جمعاً در طی این سالها افتی برابر با حدود 13.67 متر داشته است . تغذیه آبخوان عمدتا در ارتباط با ریزش های جوی بوده و واکنش آبخوان نسبت به کمبود این ریزش ها شدید می باشد به طوریکه آبخوان مورد نظر از نظرهیدروژئولوژیکی دارای پتانسیل نسبتا پائینی می باشد. کیفیت آب زیر زمینی در خانمیرزا، به استثنا بخش کوچکی در جنوب و جنوب شرقی آن که تحت تأثیر گنبدهای نمکی و چشمه شور باغ بهزاد می باشد، نسبتا مطلوب بوده و به لحاظ طبقه بندی ویلکاکس، این آب ها عمدتا در کلاس C2S1 قرار می گیرند.

کلیدواژه ها:

سفره ، آب زیرزمینی ، هیدروگراف واحد ، دشت خانمیرزا ، استحصال ، طبقه بندی ویلکاکس