شاخصه های عدالت در نظام قضائی ایران

یکی از مظاهر تأمین عدالت قضائی در جامعه فراهم ساختن امکان دسترسی برای آحاد جامعه است ، اصل سوم قانون اساسی ، جمهوری اسلامی را موظف می کند که همه امکانات خود را برای اموری از جمله ایجاد امنیت قضائی عادلانه به کار ببرد و در بند 14 آن اصل صراحتاً به تأمین حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضائی عادلانه برای همه و تساوی عموم در برابر قانون اشاره می نماید . یکی ازمهمترین وسایل تضمین حقوق و آزادیها امکان مراجعه به دادگاه و تساوی تمام مردم در مقابل دادگاه است . قوه قضائیه به حکم روایت معروف کونوا للظالم خصماً و للمظلوم عوناً پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشیدن به عدالت و وظایف مشروحه در قانون اساسی است، دسترسی و برخورداری اشخاص حقیقی و حقوقی از دادرسی درکشورها از مشخصه های توسعه یافتگی و نتیجه عدالت قضائی در جامعه است. آنچه هدف از این مقاله محسوب می شود دستیابی به این سوال مهم است ، آیا در حقوق ایران برای دستیابی فقرا به حق دادخواهیشان قوانین و یا تدابیرحمایتی اندیشیده شده است ؟ به عبارت دیگر آیا ایران دارای یک سیستم قضایی عادلانه برای دسترسی همه افراد است یا خیر ؟ آیا قانونگذار برای دستیابی فقرا به حق دادخواهی به وضع قانون پرداخته است یا خیر ؟ بی شک نمی توان قانون ایران را قانون کامل و بی نقص در جهت حمایت از فقرا در طول دادرسی دانست و بطور قطع خلاء هایی در این زمینه وجود دارد ، اما می توان گفت عدم اطلاع فقرا از قوانین حمایتی و خدمات نهادهای حمایتی خاص به مراتب مشکل را پیچیده تر می کند ، لذا اهمیت انجام تحقیق هایی از این دست و ارائه آن به جامعه فقرا ، حداقل اثری که دارد اطلاع از وجود این قوانین و بکار گرفتن آنها می باشد.

کلیدواژه ها:

عدالت قضائی ، اعسار ، دادخواهی عادلانه ، حق دفاع ، هزینه دادرسی