تحلیل فقهی نظریه رفاه و خیر به عنوان مبنای مسیولیت مدنی در حقوق ایران

یکی از مهم ترین مباحث حقوق مدنی ، بحث مسئولیت مدنی است ، در حوزه ی مسئولیت مدنی نیز سخن از مبانی این مسئولیت ، اهمیت بسزایی دارد و تاکنون نظریات مختلفی در باب مسئولیت مدنی ارائه شده است . هر نظام حقوقی در پی آن است که شیوه های مختلفی برای جبران خسارت فراهم کند و به نظریه ی واحدی بسنده نکند . یکی از نظریه های ابراز شده ، نظریه رفاه و خیر است در تبیین نظریه رفاه و خیر بایستی گفت در مواردی که شخص در مقام احسان و خدمت رسانی ؛ کار مفیدی برای اجتماع انجام می دهد لکن بر حسب اتفاق موجب تضرر دیگری می شود که جبران این ضرر براساس نظریه تقصیر و سایر نظریه ها امکان پذیر نباشد وفق نظریه اصل رفاه دولت مسئول جبران خسارت خواهد بود . در توجیه این نظریه در حقوق ایران ، می توان به قاعده احسان و قاعده لاضرر به عنوان مبنای آن اشاره کرد ، در نظریه رفاه و خیر شخصی که باعث تضرر به دیگری می شود محسن تلقی می گردد ؛ طبق قاعده احسان هرگاه شخصی از روی احسان موجب ورود ضرر به دیگری شود مورد مؤاخذه قرار نمی گیرد. مهم ترین هدف نظریه رفاه و خیر حمایت از زیان دیده و بالاخص فاعل فعل زیانبار است و اینکه هیچ ضرری بلاجبران باقی نماند. این نوشتار می کوشد که نظریه رفاه و خیر و مبنای فقهی آن را در حقوق ایران تبیین و تحلیل کند سپس دیدگاه دکتر بهرامی احمدی را مورد نقد و بررسی قرار می دهد و در نهایت به بررسی و تفکیک نظریه رفاه و خیر و نظریه رفاه و شر می پردازد .

کلیدواژه ها:

رفاه و خیر ، مبنای مسئولیت مدنی ، احسان ، لاضرر ، دولت