اصول مدیریت اسلامی و ویژگی های مدیران از منظر امام علی (ع) در نهج البلاغه

امام علی(ع) در نامه ای که به مالک اشتر می نویسد، وظایف او را در قبال مردم و در حدود ضوابط دینی و اجتماعی توضیح می دهد. گرفتن مالیات، جنگ با دشمن، سر و سامان دادن به وضع مردم و آبادی شهرها را چهارچوب کلی مسوولیت حکومت می داند و در راستای تحقق یافتن آن از مالک اشتر می خواهد که تقوا ورزی را پیشه ی خودسازد. با انجام خدمات برجسته رضایت ملت را جلب کند، با فساد اداری و مالی بجنگد و عدالت را در همه ی کارها مدنظر قرار دهد. امام به مالک می فرماید که مشاوران امین و خیرخواه را که عاقل و با تجربه باشند، در امور مدیریتی، به مشورت برگزیند و از مشورت جاهلان و حریصان و ترسویان برحذر باشد. با مردم تعامل نماید و نیکوکاران را ترغیب کند و بدکاران را متناسب با جرمشان تنبیه کند. آداب خوش اجتماعی را پاس بدارد با گروه های اجتماعی شامل پیشه وران بازرگانان، نظامیان و کارمندان در تعامل باشد. بر کار آن ها نظارت کند و در تقویت آن ها بکوشد از مالک می خواهد که از خودپسندی برحذر باشد که او را از حق باز می دارد و از منت نهادن بر مردم خودداری کند. زیرا منت، اجر معنوی کار را از بین می برد. امام به مالک اشتر می فرماید که به وعده هایش با مردم، عمل کند زیرا عمل نکردن به وعده ها موجب بدبینی مردم می شود و از شتابزدگی و سستی در کارها بپرهیزد، زیرا مانع موفقیت و موجب اتلاف فرصت مفید است. همچنین مالک اشتر را به پرهیز از ستیزه جویی که موجب انباشتگی مشکلات است فرا می خواند.

کلیدواژه ها:

، 1- تقوا ورزی 2- عدالت 3- خبر چینان 4- مشاوران 5- تعامل 6- خودپسندی 7- عهد