تدوین شاخص های پایداری توسعه توریسم و طبقه بندی آنها در چارچوبDPSIR

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: اولین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست ایران
  • کد COI اختصاصی: PDCONF01_279
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 590
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه خزاعی فدافن

دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

شراره پورابراهیم

استادیار گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

افشین دانه کار

دانشیار گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

توسعه پایدار گردشگری توسعهای است که در آن توازن و تعادل، حفظ ارزشها و کیفیت اخلاقیات و اصول اقتصادی و نیز مزیتهای اقتصادی همه به همراه هم دیده شده و توسعه ای متعادل و همه جانبه جایگزین توسعه صرفا اقتصادی گردد. تاکنون توسعه و استفاده از شاخصها به عنوان یک بخش اساسی در برنامه ریزی و مدیریت مقاصد گردشگری برای ترویج توسعه پایدار در تمامی مقیاسها بوده است. لذا هدف اصلی مطالعه حاضر، تدوین شاخصهای توسعه گردشگری پایدار میباشد. در این راستا، پس از مرور منابع 60 رفرنس داخلی و خارجی در زمینه گردشگری، 50 معیار استخراج و شاخصهای مرتبط با این معیارها جمع آوری شدند. در این پژوهش، شاخصهای کلیدی برحسب چارچوب DPSIR طبقه بندی شدند. بدین صورت که با استفاده از مرور منابع داخلی و خارجی در زمینه مدل DPSIR و نقش شاخصها در رابطه با توسعه گردشگری پایدار، هر کدام از آنها در یکی از 5 قسمت نیروی رانش، فشار، وضعیت، اثر و پاسخ قرار گرفتند. نتایج استفاده از چارچوب DPSIR نشان داد که شاخصهای نیروی رانش شاخصهایی از قبیل سرمایه گذاری و توسعه زیرساختهای گردشگری هستند که منجر به وارد کردن فشارهایی بر روی مقاصد گردشگری می شوند. این فشارها بر روی محیط طبیعی از قبیل تغییرات کاربری اراضی و همچنین بر روی محیط انسانی وارد میشوند. شاخصهای وضعیت همانند کمیت و کیفیت آب، وضعیت محیط زیست مقاصد گردشگری را نشان میدهند و تغییرات در وضعیت محیط زیست و توسعه فعالیتهای گردشگری در نهایت منجر به اثراتی بر روی محیط طبیعی مقاصد، سلامت و کارکردهای انسان میشوند که این اثرات میتوانند هم جنبه مثبت و هم منفی داشته باشند. شاخصهای پاسخ قوانین، مقررات و استانداردهایی هستند که توسط مدیران برای کنترل توسعه و جلوگیری از تخریب محیط زیست استفاده میشوند و می توانند بر روی هر چهار بخش نیروی محرکه، فشار، وضعیت و اثر اعمال شوند.

کلیدواژه ها

گردشگری پایدار، شاخص، معیار، DPSIR ، توسعه

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.