بررسی نقش آب و نور به عنوان دو مفهوم پایدار در معماری مساجد

مساجد بعنوان اجتماعی ترین مکان حضور مسلمین، جایگاه تلاقی دین و هنر اسلامی و مجموعه ای از هنرهایی است که مصداق مسلم هنر شهودی است . بعبارت دیگر، در مساجد نه تنها دین با هنر ملاقات میکند بلکه مهم ترین نمودهای هنر اسلامی، معماری مساجد و ویژگیهای بارز آن است. بسیاری از مساجد تاریخی جهان اسلام در ابتدای ساخت و شکل گیری، بسیار ساده بودند، در طی سالیان متمادی بسیاری از هنرهای نوین در این مساجد شکل گرفت و تکامل یافت. مجموعه ای از جلوه هایی از قبیل گچبری، آجرکاری، کاشی کاری، مقرنس کاری، خوشنویسی، فضاآرایی و... که از آن باید به هنرپرستش گاهی یا هنر قدسی یاد کرد. اما دو عنصری که از گذشته تا به حال جز لاینفک مساجد بوده و به عنوان ساختار معنایی مساجد به شمار می رفتند آب و نور بوده اند . ترکیب نور و آب از قدیمی ترین ازواج در معماری مساجد به شمار میروند، آب نمادی است از پاکی و پالایش روحی در محیط مسجد و در ترکیب با نور، نمادی است از حاصل خیزی و رشد. امتزاج آب و نور، زیبایی و برکت را همزمان به محیط مسجد می آورد و معنای واقعی مسجد را متصور میشود . مقاله حاضر در نظر دارد تا به بررسی مفاهیم این دو عنصر به عنوان دو مفهوم پایدار نسبت به آرمان های اسلامی در معماری مساجد بپردازد