تفاوت کاشی کاری در دوران صفویه و قاجار

تزیین یکی از عوامل مهم در معماری ایران است که نمای ساختمان را از حالت خشک و بی روح خارج می کند و به آن هویت و ویژگی خاصی می دهد، این آرایه به ویژه در دوران اسلامی مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. در این میان می توان دو مسجد امام (شاه) اصفهان و مسجد امام (شاه) تهران را که از شاهکارهای معماری دوره صفوی و قاجار می باشند نام برد که علاوه بر معماری از نظر تزیینات نیز حائز اهمیت می باشند. با توجه به خلا نسبی علمی - تحقیقاتی در بحث تزیینات شاهکارهای معماری، پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی و انجام تحقیقات کتابخانه ای به مقایسه تطبیقی نقوش کاشی کاری در دو بنای شاخص مکتب هنر اصفهان و تهران بپردازد. ضرورت اهمیت مقایسه ی نقوش کاشتی کاری این دو مسجد، تفهیم هر چه بیشتر مفهوم اندیشه ی حاکم، در مکتب هنر اصفهان و تهران می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که بیشتر نقوش کاشی کاری مسجد امام (شاه)، اسلیمی و ختایی (انتزاعی و تجریدی) بوده و عناصر بکار رفته در تزیینات کاشیکاری مسجد شیخ لیف الله نقش های درشت آرابسک، اسلیمی می باشد. این مقاله سعی دارد با طبقه بندی رنگ و نقتش کاشیکاری در دو دوره صفوی و قاجار و انتخاب نقوش ویژه و مشابه، آنها را مورد مقایسه قرار داده و دلایل تغییرات آنها را بررسی نماید. مشخص شدن انگیزه انجام تاییرات در این دوره ها می تواند زمینه های رکود و کم رنگ شدن حضور کاشی در دوره های بعد را مشخص کند.

کلیدواژه ها:

کاشی کاری ، صفویه ، قاجار ، مسجد امام اصفهان ، مسجد امام تهران