کاربرد اصولی قاعده وجوب دفع ضرر محتمل

به موجب اصل 167 قانون اساسی: «قاضی موظف است کوشش کند حکم هر دعوا را در قوانین مدونه بیاید و اگر نیاید با استناد به منابع معتبر اسلامی یا فناوری معتبر حکم قضیه را صادر نماید و نم یتواند به بهانه سکوت یا نقص یا اجمال یا تعارض قوانین مدونه از رسدیگی به دعوا و صدور حکم امتناع ورزد». قاعده وجوب دفع ضرر محتمل قاعده ای است که در اکثر کتابهای قواعد فقهی و فقهی مورد بررسی و پذیرش فقها قرار گرفته است و واضح است که کتب فقهی و قواعد فقهی از منابع معتبر اسلامی محسوب می شوند. مفاد قاعده این است که اگر احتمال ضرری پیش اید باید ضرر مزبور دفع گردد خواه ضرر مزبور دنیوی باشد یا اخروی و خواه ضرر مادی یا معنوی باشد قاعده وجوب دفع ضرر محتمل قاعده ای عقلی است و به همین دلیل معنای وجوب در قاعده، وجوب ارشادی است از این قاعده، در اصول فقه برای اثبات حجیت احتیاط و مقدمه علمیه استفاده شده است که ما نیز پذیرفته ایم. و همچنین برای اثبات حجیت ظن مطلق توسط اخباری ها و خبر واحد استفاده شدهاست که ما آنها را نپذیرفته ایم.

کلیدواژه ها:

قاعده فقهی ، ضرر محتمل ، اثار ، اصول استنباط ، حجیت