رویکرد امام خمینی به جنگ و دفاع: پدیده ای ایدئولوژیک و چندبعدی، رهنمای سیاست خارجی امروز ایران

جمهوری اسلامی از بدو تأسیس با دو مسأله ملی مواجه شده است که در اصل از یکذات برخوردار است: جنگ و هسته ای؛ اما رویکرد به هر دو مسأله نه چون رویکرد غربیان است ونه شرقیان، بلکه یک جهان بینی خاص ایدئولوژیک چندوجهی بر هر دو پدیده حکمفرماست. مقالهدر صدد نشان دادن ثابت ماندن جهان بینی نظام در مواجهه با هر دو مسأله است که در عین حال،پیروزی را نه در نتیجه ملموس مادی که در حفظ عزت مردم با هر استراتژی واقع گرایانه وعملگرایی مصلحت طلبانه می بیند. بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، چگونه رویکردی به جنگ بهشکل کلی و جنگ تحمیلی به شکل خاص داشتند؟ آیا همچون کارشناسان حوزه مطالعات امنیتیو نظامی، امام خمینی جنگ را پدیدهای مادی و ناشی از اختلافات در حوزه منافع ملی کشورهایمختلف ارزیابی می کردند؟ هرچند در حوزه مطالعات امنیتی و نظامی، عموم کارشناسان تعریفیکسانی از اهداف، ماهیت و حوزه جنگ دارند، اما بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، تحت تاثیرگفتمان اسلامی و ایدئولوژیک، اصولاً تعریف متفاوتی از جنگ داشتند که در آن جنگ از محتوایصرفاً مادی خارج میشود و در چارچوب اندیشه ها و محتوایی دینی، مذهبی و ایدئولوژیک قرارمی گرفت. اما این یک روی واقعیت است و روی دیگرش تدبیر حکیمانه در ختم قائله. هدف مقالهحاضر ضمن ارزیابی و تجزیه و تحلیل رویکرد متفاوت امام خمینی در ارتباط با جنگ و دفاع، بهعنوان بنیان سیاست و تدبیر در رهبری جمهوری اسلامی است. سپس در ادامه با بررسی سیاستپرفراز و نشیب هسته ای و مذاکرات انجام شده خواهیم دید که همین عناصر در سیاست خارجیامروز ما با ضعف و قوت هایی بنا به مصالح و شرایط روز باقی و حاکم است.

کلیدواژه ها:

امام خمینی ، جنگ تحمیلی ، ایدئولوژی ، شهادت طلبی ، جنگ و دفاع همه جانبه ، هسته ای