بینامتنیت در شرق بنفشه،اثر شهریار مندنی پور

این مقاله تلاشی است برای یافتن ردپای متون دیگر یا به عبارتی بینامتنیت در داستان شرقی بنقشه اثر شهریار مندنیپور، نویسندهٔ نسل سوم داستان نویسی ایران. خوانش بینامتنی مخاطب را از ارتباط یک متن با متون دیگر آگاه می کند و بنا بر نظریهٔ بینامتنیت، هیچ متنی در انزوا شکل نمی گیرد و نمی توان آن را بدون ارتباط با متون دیگر خواند یا تفسیر کرد. در داستان شرقی بن قشمه حضور متون دیگر در متن اصلی به روشنی محسوس است و مؤلف نشانه هایی به کار می برد که با بررسی آنها می توان جنبههای بینامتنی را تشخیص داد و منابع آن را شناخت. این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی و براساسی نظریهٔ بینامتنیت و بررسی شواهد به دنبال اثبات این فرضیه است که وجوه اشتراک بین داستان شرقی بین قشمه و سایر آثار مورد بحث، از جمله غزلیات حافظ، غزلیات شسلماس، تا کرت الاولیا، بوف کور و ... که در پارهای موارد ماهیت تقلیدی پیدا میکند، اتفاقی نیست و انگیزهٔ مؤلف از به وجود آوردن عمدی این مجموعه از روابط بینامتنی، ایجاد یک نظام معنایی در جهت رسیدن به مفهومی عرفانی در متن است. پیرنگ همسان، عرفان مشترک، اعتقاد به هستی در نیستی و قدم نهادن به وادی فنا از گزاردهای مشترک این اثر با برخی متون دیگر است که در طول داستان از آنها نام برده می شود. بررسی و تحلیل این اشتراکات در جهت نشان دادن بینامتنیت این اثر با سایر متون مورد بحث و خوانش اثری با مضمونی شرقی از دیدگاه بینامتنی به عنوان نظریه ای امروزی ازمهمترین دستاوردهای این مقاله است.

کلیدواژه ها:

بی نامتنیت ، ترامتنیت ، پیرامتنیت ، ورامتنیت ، سرمتنیت ، زبرمتنیت