بررسی تحولات تقنینی قاعده تعدد جرم در حقوق کیفری ایران

تعدد جرم عبارت است از این که شخصی مرتکب چند فقره جرم مجزا از هم درزمان های مختلف شود ، بدون آنکه یک محکومیت قطعی فاصل بین آنها باشد. در قانون جدید مجازات اسلامی تغییرهایی ایجادشده که نشاندهنده دقت بیشتر قانونگذار و عینیتگرایی ملموساست. در تبصره یک ماده 231 این قانون آمده است چنانچه مرتکب به اعدام و حبس یا اعدام و تبعید محکوم شود، تنها اعدام اجرا خواهدشد. به این معنا که با وصف ارتکاب چند جرم، شخص فقط به یک مجازات محکوم میشود یا در جرایمی از قبیل لواط و زنا، اگر چند مجازات تعیین شود، مجازات اشد اعمال میشود. همچنین بر اساس تبصره 1 و 3 ماده 231 این قانون چنانچه دو یا چند جرم حدی در راستای هم و در یک واقعه باشند، فقط مجازات اشد اجرا میشود. مثلاً در چند بار زنا ، چنانچه مجازات اعدام و جلد یا رجم و جلد ثابتباشد، فقط اعدام یا رجم حسب مورد اجرا میشود. از سویی دیگر ابتکار قانونگذار درباره جرایم تعزیری در ماده 231 اظهار میدارد ؛ در جرایم موجب تعزیر، هرگاه جرایم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد، دادگاه برای هر یک از آن جرایم حداکثر مجازات مقرر را حکم میکند. قانونگذار در تبصره 1 ماده 231 نیز ابتکار جدیدی به کار برده است ؛ طبق این تبصره مقررات مربوط به تعدد جرم در مورد جرایم تعزیری درجههای هفت و هشت یعنی جرایم سبکتر و کوچکتر اجرا نمیشود و این مجازاتها با هم و نیز با مجازاتهای تعزیری درجه یک تا شش جمع میشود.

کلیدواژه ها:

جرم ، تعدد ، تعدد مادی ، تعدد معنوی ، جرایم متعدد