نغمه و نوای حرف و صوت درشعرحافظ

این نوشتار برآن است آن گروه ازارایه های ادبی دردیوان حافظ را که عناصراصلی سازنده آنها برتکرار واکها استوار است واکاوی و بررسی کند دراغاز مقاله براین نکته تاکید شده است که تمامی آنچه را ارایه های لفظی خوانده میشود درحقیقت گونه هایی ازتکرار های هنری یا واج ارایی است زیرا وجه مشترک همه آ«ها چیزی جز تکرار واک ها نیست که شاعران با شگردهای ویژه ای آنها را درگونه های بسیار متنوع به کاربرده اند شاعرواک ها را با ازادی کامل درهرکجای مصرع و بیت که بخواهد تکرار می کند اما درتکرار جناس ها قلب اشتقاق تصدیر تسمیط و ...واک ها را با قانون مندی ویژه ای به گونه های خاص یا درجاهای ویژه ای ازمصرع و بیت به کار میبرد برا ینمونه درجناس واک ها درواژه های قرینه تکرار میشوند دراشتقاق و باژگونگی یا قلب با جابجایی به کار میروند درتصدیر به صورت واژه هایی درجاهای خاصی ازادبیات تکرار میشوند و درتسمیط واکهای خاص درجاهایی ویژه به صورت واژه های خاص به کار میروند حافظ با چیرگی شگفت انگیزی که برحوزه زبان وواژگان دارد به شیوه ای بسیارهنرمندانه و با بسامد بالا ازهمه شیوه ها و شگردهای تکرار برای افرینش مضامین و ارایش مظاهر سخن خویش بهره برده است وگفتنی است که هماهنگی بسیاری ازاین شیوه ها با بافت کلی فضای عاطفی بیت درخور توجه است و هرچه بیشتر موسیقی درونی و معنوی آن را تقویت می کند

کلیدواژه ها:

آرایه های لفظی ، بدیع ، دیوان حافظ ، نقد بلاغی ، واج آرایی