اقدامات خانواده محور در پیشگیری از بزهکاری کودکان

پیشگیری از ارتکاب جرم یکی از راهبردهای اساسی در قلمرو کنترل اجتماعی است. افزایش مداوم بزهکاری نشان میدهد که رویکردهای سنتی کیفری و پیشگیری وضعی که تا حدودی لوازم و آثار محدودیت آور دارند، نتوانسته اندرا مطرح » پیشگیری اجتماعی « پیشگیری از جرم را محقق سازند. بر همین مبنا جرم شناسان رویکرد نوینی تحت عنوان کرده اند. این نوع پیشگیری با دخالت در فرایند رشد افراد به دنبال تأثیرگذاری بر شخصیت و محیط اجتماعی پیرامونآن ها برای جلوگیری از گذار از اندیشه به عمل مجرمانه از طریق وضع برنامه های اجتماعی کارآمد در زمینه های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است. موفقیت این رویکرد موجب شده است سیاست گذاران جنایی بین المللی در قالب اسناد الزام آور و ارشادی، دولت ها را به سوی استفاده از ساز و کارهای پیشگیری اجتماعی در رابطه با کودکانرهنمون سازند. نکته مهمی که سیاست گذاران ملی باید مورد توجه قرار دهند کارکرد محیط های اجتماعی مختلف در تسهیل جامعه پذیر کردن افراد به ویژه کودکان جامعه است. کودک در مسیر زندگی اجتماعی خود، به صورت اجتنابناپذیر یا انتخابی وارد محیط های اجتماعی گوناگونی می شود که ارزش پذیری و هنجارمند شدن وی متأثر از شرایط مطلوب یا نامطلوب هریک از این محیط ها است. از میان محیط های اجتماعی پیرامون کودک، خانواده اولین نهاد پایه گذار شخصیت و ارزش ها و معیارهای فکری است که نقش مهمی در تعیین خط مشی زندگی آینده کودک دارد به گونهای که واکنش کودک نسبت به محیط خود تحت تأثیر موازین اجتماعی، فرهنگی و محیطی آن است. اگر خانواده از نظر فرهنگی، اجتماعی و غیره در شرایط مطلوبی به سر نبرد، والدین شایستگی، صلاحیت و توان کافی برای هنجارپذیر کردنکودک را نخواهند داشت و نوجوانان آمادگی بیشتری برای درگیری در رفتارهای ضداجتماعی مانند دزدی و فرار از خانه و مدرسه و غیره خواهند داشت. با توجه به تأثیر الزامات پیمان بین المللی حقوق کودک، به عنوان شاخص ترین سند الزام آور جهانی در حوزه حقوق کودکان بر سیاست گذاری کشورهای عضو این سند، در این پژوهش سعی شده است با تبیین جرم شناختی این پیمان، چگونگی تأثیرگذاری یافته های پیشگیری محیط مدار، بر سیاست جنایی سازمان ملل متحد در راستای پیشگیری از بزهکاری کودکان بررسی شود.

کلیدواژه ها:

پیمان بین المللی حقوق کودک ، پیشگیری از بزهکاری ، پیشگیری محیط مدار