ارزیابی برنامه ریزی مدیریت گردشگری وتوسعه پایدار صنعت توریسم در ایران

آینده مکانی نیست که به آنجا می رویم، جائیست که آنرابوجود می آوریم.راههائی که به آینده ختم می شوند یافتنی نیستند،بلکه ساختنی اند.وساختن آن هم مقصد وهم سازنده رادگرگون می کند. در حال حاضر صنعت توریسم به عنوان یکی از بزرگترین منابع اقتصادی جهان محسوب می شود و پیش بینی می شودکه در دهه 0202 میلادی به صنعت شماره یک جهان تبدیل گردد. نتایج پژوهش نشان می دهند که ساختار سنتی ایران ) ذخیره و شکل گیری سرمایهبصورت سنتی و غیر تولیدی مانند معاملات املاک ، خودرو و طلا( ، بروز شرایط محیطی نا مطلوب برای سرمایه گذاران خارجی و بخش خصوصی و مدیریت دولتی تسهیلات عمده توریستی، عمده ترین دلایل تشکیل بسیار کند سرمایه در صنعت توریسم ایران است. در حالیکه توریسم برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه مهمترین منبع درآمد محسوب می شود ولی در ایران کمتر از نیم درصد را شامل می شود. از طرف دیگر با اینکه در دهه اخیرنرخ رشد ورود توریستهای بین المللی به ایران ) بیش از 02 درصد ( نسبت به نرخ جهانی آن ) 5 درصد( بیانگر افزایش فوق العاده ورود توریستهای خارجی بوده است، ولیفرو پاشی نظام شوروی سابق و به تبع آن تغییر ترکیب بازارهای ایران و تحولات داخلی در رتبه بعدی ، مهمترین دلایل رشد مذکور می باشد. تا جائیکه بیشاز 02 درصد بازار های ایران مربوط به کشورهای همجوار جمهوری آذربایجان ، ترکیه، پاکستان و افغانستان بوده است که از ایران عمدتاً بعنوان مقاصد عبوری و ترانزیتی استفاده می کنند. از سوی دیگر بررسی روند جریانهای توریستی عمده در ایران مبین این نکته است که در حال حاضر صنعت توریسم ایران در راستای سیاستهای تمرکز گرائی و بر خلاف استراتژی های آمایش سرزمین برای کاهش نابرابری های ناحیه ای و بهبود کیفیت زندگی ساکنان نواحی پیرامونی و کمتر توسعه یافته ، عمل می کند. بطوریکه بیش از 02 درصد منافع توریسم ایران متعلق به استانهای توسعه یافته تر تهران، مازندران، خراسان، اصفهان وفارس می باشد که تمرکز تسهیلات ، امکانات و جاذبه های توریستی مهمترین دلایل این روند محسوب می شوند. صنعت گردشگری به عنوان یکی از بزرگترینصنایع جهان در حال حاضر نیازمند مدیریت یکپارچهای میباشد تا بتواند به اهداف خود در چارچوب توسعه پایدار دست یابد. به کارگیری این شیوه از مدیریتدر صنعت گردشگری و خصوصاً اکوتوریسم، نیازمند در اختیار داشتن ابزار و روشهای مناسب مدیریت پایدار است که سیستم پایش پایداری گردشگری بخش مهمی از آن به شمار میرود. در این پژوهش، مولفهها و شاخصهای گردشگری پایدار بر اساس ادبیات گذشته و نظر کارشناسان و خبرگان برای سنجش پایداری اکوتوریسم در ذخیرهگاه زیستکره وایران به کار گرفته شده است.روش تحقیق کتابخانه ای –اسنادی وپیمایش گسترده برمبنای نظریه پایه توسعه گردشگری وروش تحلیل تحلیل سیستمی ،داده –ستانده واکولوژی چشم انداز بوده است. برای تحلیل دادهها از روشهای آماری استفاده شده است. در حال حاضر، فعالیتهای متنوع گردشگری با توجه به پتانسیل بالای مناطق جاذب ایران فاقدبرنامهریزی و زیرساختهای لازم است. و موقعیت فعلی کشور از نظر هر سه بعد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی وضعیت ناپایداری دارد که میبایست با طرحریزی راهبردهای مدیریت پایدار گردشگری و دراجرای برنامههای عملی به سمت تبدیل آن به مقصدی مناسب در سطح ملی و منطقهای تلاش شود.

کلیدواژه ها:

گردشگری ، ، فقدان رویکرد برنامه ریزی توریسم ، مدیریت پایدار گردشگری ، سیستم پایش پایداری گردشگری ، فقد امکانات و تسهیلات توریستی ، تحلیل سیستمی ، تحلیل داده –ستانده ، تحلیل واکولوژی چشم انداز ، لزوم دبرنامهریزی و زیرساختهای لازم ، وضعیت ناپایدارتوریسم ایران ، تحلیل آماری ، گردشگری از بزرگترین صنایع جهان