تحلیل محتوای سؤالات آزمون پایانی دروس رشته های علوم انسانی دانشگاه پیام نور از حیث تطابق با انتظارات حیطه شناختی

توانایی مدیریت دانش و هدایت یادگیرنده ها به استدلال، تحلیل و کاربرد آموخته ها در شرایط واقعی و توسعه تفکر خلاق و نقاد از جمله رسالت های نظام های دانشگاهی تلقی می شود. اگرچه این مهم در همه قلمروهای دانش حائز اهمیت است، در قلمرو علومانسانی با اهمیتی بیشتر جلوه می کند؛ چراکه در این قلمرو انتظار می رود مخاطبان یادگیری فراتر از نگاهی جزم اندیشانه و اثبات گرایانه به واکاوی بافت های پیچیدهاجتماعی مبادرت کنند و با غوطه وری در زمینه اجتماعی بتوانند با طرحواره های ذهنی و فلسفی خود به شناخت، تبیین و کشف پدیده ها و روابط آنها نائل شوند. بدیهی است که در چنین شرایطی ضرورت توانمند سازی آنان در فرایند برنامه درسی دانشگاهی ازاهمیتی وافر برخوردار است و نوع عملکرد یکایک مؤلفه ها از قبیل تدریس و ارزیابی از آموخته ها، ضرورتی انکار ناپذیر برای واکاوی پیدا می کند. در این طریق دانشگاه پیامنور با پوشش دادن بیش از یک میلیون و یکصد هزار نفر از جوانان کشور در قالب بیش از پانصد مرکز و واحد، نقشی خاص در تربیت کارشناسان رشت ههای علوم انسانی ایفامی کند. در این مطالعه که با روش تحلیل محتوا انجام شد، سؤالات آزمون نهایی در پنجاه و هفت درس و مربوط به پنج رشته (در مجموع یکهزار و هشتصد و چهل و هفت سؤال) مورد تحلیل قرار گرفت. قلمرو مطالعه را سؤالات آزمونهای کشوری این دانشگاه در خلال سالهای تحصیلی 1383 تا 1388 تشکیل داد. رشته های تحصیلی عبارت از رشته های علوم اجتماعی، کتابداری، روان شناسی، حقوق و علوم تربیتی بودند. واحدتحلیل، سؤال و فرایند کدگذاری به شیوه قیاسی و مبتنی بر طبقات حیطه شناختی بلوم بود. یافته ها نشان دادند که بیش از نود درصد از سؤالات به سنجش حافظه اختصاصداشته، و هیچیک از سؤالات به سنجش انتظاراتی در مسیر تحلیل، ترکیب یا ارزشیابی مبادرت نمی کنند. این یافته، توجه جدی مسئولین و برنامه ریزان آموزش عالی کشور برای بازنگری در نظام برنامه درسی دانشگاه پیام نور را می طلبد.

کلیدواژه ها:

پیام نور ، سؤالات امتحانی ، هدف آموزشی ، طبقه بندی بلوم ، علوم انسانی