بررسی اثر محلول پاشی کیتوزان بر رنگدانه های فتوسنتزی و عملکرد گیاه دارویی زنیان در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی اثر محلول پاشی کیتوزان بر رنگدانههای فتوسنتزی و اجزای عملکرد گیاه دارویی زنیان در شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی 92 - 91 به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در پژوهشگاه دانشگاه زابل اجرا گردید. خشکی در سه سطح A1 ؛ 50 میلیمتر تبخیر شاهد ، A2 ؛ 100 میلیمتر تبخیر (تنش متوسط)، A3 ؛ 150 میلیمتر تبخیر (تنش شدید) از تشتک تبخیر کلاس A و سطوح مختلف محلولپاشی کیتوزان ( شاهد 0/1 ، 0/5 ، 1 ، 2 گرم در لیتر) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. صفات مورد بررسی شامل کلروفیل a ، کلروفیل b ، کلروفیل کل، کاروتنوئید، عملکرد دانه در هکتار و عملکرد بیولوژیک بودند. نتایج حاصل نشان داد که تنش خشکی بر تمامی پارامترهای مورد بررسی از لحاظ آماری معنیدار بود. با افزایش شدت تنش تا سطح تنش شدید از مقدار صفات کاسته شد به طوری که این کاهش بر مقدار کلروفیل a کلروفیل کل و عملکرد بیولوژیک در سطح 5 درصد و برکلروفیل b مقدار کاروتنوئید و عملکرد دانه در هکتار تا سطح 1 درصد اثر کاهشی نشان داد. در این آزمایش میزان کاروتنوئید تا سطح تنش متوسط افزایش یافت اما با تشدید تنش مقدار آن کاسته شد به طوری که کمترین میانگین با 0/47 میلیگرم برگرم وزن تر مربوط به تیمار A3 و بیشترین مقدار آن با 0/59 در تیمار A2 مشاهده شد. محلول پاشی سطوح مختلف کیتوزان توانست اثرات تنش خشکی را در اکثر پارامترهای مورد نظر تخفیف دهد. میزان رنگدانه های فتوسنتزی به جز کلروفیل b در تیمارهای حاوی کیتوزان نسبت به شاهد تا سطح 5 درصد از نظر آماری افزایش داشتند. عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر محلول پاشی کیتوزان قرار نگرفت اما عملکرد دانه در هکتار در سطح احتمال 1 درصد معنیدار شد. به طور کلی سطح محلول پاشی 2 گرم در لیتر کیتوزان توانست بر اکثر صفات تحت تنش خشکی اثری مثبت و از صدمات ناشی از آن بکاهد.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، کیتوزان ، زنیان ، رنگدانههای فتوسنتزی ، عملکرد دانه در هکتار ، عملکرد بیولوژیک