تاثیر تنش خشکی بر روی ترکیبات اسانس گیاه ریحان ( Ocimum basilicum L. )

چکیده ریحان با نام علمی Ocimum basilicum L یکی از مهمترین گیاهان متعلق به خانواده نعناع است که به دلیل خواص دارویی و وجود ترکیبات معطر یکی از مشهورترین گیاهان در سراسر دنیا می باشد. ریحان دارای اثر ضد درد، ضد التهاب، ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی و محرک قلب است. از آنجایی که تنش خشکی تولید محصول و مواد موثره در گیاهان دارویی را تحت تاثیر قرار می دهد آزمایشی به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر روی ترکیبات اسانس گیاه ریحان در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تکرار انجام گردید. تیمارهای آبیاری شامل 100 و 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی بود. استخراج اسانس با روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر انجام گرفت. شناسایی ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه GC-MS انجام گردید. مهمترین ترکیبات شناسایی شده در اسانس ریحان شامل لینالول، اوژنول، متیل اوژنول، متیل چاویکول (استراگول)، 1.8 -سینئول β-Myrcene و germacrene-D بود. تجزیه واریانس متیل چاویکول و متیل اوژنول نشان داد که بین تیمارها اختلاف معنیداری وجود دارد و میزان متیل چاویکول در اثر تنش خشکی در تیمار 50 و 75 افزایش چشمگیری یافت. همچنین بالاترین میزان متیل اوژنول در تیمار 50 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد و تنش خشکی باعث افزایش مقدار متیل اوژنول در اسانس گیاه ریحان شد. در حالی که تنش خشکی بر روی مقدار لینالول تاثیری نداشت. همچنین میزان β-Myrcene بطور معنیداری تحت تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی قرار گرفت و تنش شدید 50 درصد ظرفیت زراعی میزان آن را افزایش داد، در حالی که میزان germacrene-D تحت تاثیر تنش خشکی قرار نگرفت.

کلیدواژه ها:

اجزای اسانس ، تنش خشکی ، گیاه ریحان ، متیل چاویکول ، متیل اوژنول