تحلیل گفتمان انتقادی: رویکرد نورمن فرکلاف

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 7,883

فایل این مقاله در 8 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

EPCONF01_118

تاریخ نمایه سازی: 14 آذر 1394

چکیده مقاله:

گفتمان، شیوهای خاص برای سخن گفتن دربارهی جهان و فهم آن است. در تحلیل گفتمان، برخلاف تحلیلهای سنتی زبانشناسان، دیگر صرفاً با عناصر نحوی و لغوی تشکیل دهندهی جمله به عنوان مبنای تشریح معنا، سروکار نداریم، بلکه فراتر از آن به عوامل بیرون از متن (بافت موقعیتی، فرهنگی، اجتماعی) سروکار داریم. اصطلاح تحلیل گفتمان نخستینبار در سال 1952 در مقاله ای از زبانشناس معروف انگلیسی زلیک هریس به کار رفته است. زلیک هریس در این مقاله تحلیل گفتمان را صرفا نگاهی صورتگرایانه (و ساختارگرایانه) به جمله و متن برشمرد. تحلیل گفتمان در زبانشناسی متوقف نماند و در مدت نسبتا کوتاهی این گرایش از زبانشناسی اجتماعی و زبانشناسی انتقادی، به همت متفکرانی چون میشل فوکو، ژاک دریدا و دیگر متفکران برجسته مغرب زمین وارد مطالعات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شد و شکل انتقادی به خود گرفت. فرکلاف یکی از شاخصترین چهرهها در نظریه های تحلیل گفتمان انتقادی است و تحلیل گفتمان انتقادی بیشتر با او شناخته میشود. وی تحلیل گفتمان انتقادی را اولین بار به عنوان یک روش کیفی مطرح نمود. از دید فرکلاف گفتمان باعث میشود تا سه پدیده هویت اجتماع، روابط اجتماعی و نظامهای دانش معنای بخصوصی بر ساخت گردند و به عبارتی سه کارکرد هویتی، رابطهای، و فکری را به انجام میرساند. در نظریه تحلیل گفتمانانتقادی فرکلاف با توجه به وجود سه مقوله متن، پرکتیس گفتمانی و پرکتیس اجتماعی، به هنگام تحلیل رخداد ارتباطی باید سه سطح متن، پرکتیس گفتمانی، و پرکتیس اجتماعی مورد توجه قرار گیرند. در سطح متن به ساختار زبانی توجه میشود. در سطح پرکتیس گفتمانی، گفتمانها وژانرهایی که در تولید و مصرف متن مفصل بندی گشته اند لحاظ میشود. سطح پرکتیس اجتماعی نیز به مجموعه ملاحظات و مشاهداتی مرتبط میگردد که نشان میدهد پرکتیس گفتمانی در بازتولید یا زوال نظم گفتمانی دربرگیرنده ی متن چه نقشی را ایفا میکند و این نقش برای پرکتیس اجتماعی چه پیامدهایی دارد.

نویسندگان

امجد ایرانخواه

کارشناسی ارشد جامعه شناسی، آموزش و پرورش استان کردستان

امید قادرزاده

دانشیار دانشگاه کردستان، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جامعه شناسی

کمال خالق پناه

استادیار دانشگاه کردستان، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جامعه شناسی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • یورگنسن، ماریان، و لوییز فیلیپس، نظریه و روش در تحلیل ...
  • جلائی پور، محمد رضا. محمدی، جمال. نظریه‌های متاخر جامعه شناسی. ...
  • حقیقی، شاهرخ. گذار از مدرنیته؟ نیچه، فوکو، لیوتار، دریدا. چاپ ...
  • سلطانی، سیدعلی‌اصغر، قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در ...
  • فاضلی، محمد، «گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی»، پژوهش نامه علوم ...
  • فرکلاف، نورمن. شایسته پیران، فاطمه و بهرام پور، شعبان علی ...
  • کلیگز، مری. سخنور، جلال و دهنوی، الاهه و سبزیان، سعید. ...
  • محمدپور، احمد، روش تحقیق کیفی: ضد روش 2؛ مراحل و ...
  • میرزایی، خلیل. پژوهش، پژوهشگری و پژوهشنامه نویسی. جلد اول. تهران: ...
  • ون دایک، ای. تئون، مطالعاتی در تحلیل گفتمان: از دستور ...
  • Schiffin, Deborah. Tannen, Deborah. Hamilton, E, Heidi.. The Handbook of ...
  • نمایش کامل مراجع