خط لوله صلح: بازی برد برد یا برد باخت

جمهوری اسلامی ایران بعنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر گازی جهان به دنبال بهره برداری و استفاده از این منبعخدادادی بوده و نیازمند صادرات آن به کشورهای واردکننده این سوخت پاک می باشد. کشورمان برای صادرات گاز بهکشورهای نیازمند آن, با دو مقصد عمده مصرف گاز؛ یکی کشورهای اروپائی (اصطلاحاً غربی) و دیگری کشورهای آسیایشرقی و جنوب شرقی (اصطلاحاً شرقی) مواجه است. در این راستا سئوالی که مطرح می باشد اینست که تصمیماستراتژیک جمهوری اسلامی ایران در گسترش بازارهای گازی انرژی می بایست به سمت شرق باشد یا غرب؟است که از سالها پیش ابتدائاً با طرف پاکستانی و سپس با » خط لوله صلح « یکی از گزینه های ایران برای صدور گازهندوستان مطرح شد و اکنون گزینه چین هم در حد نظری به آن افزوده شده است. اگر چه موضوع اصلی این مقاله بهخط لوله صلح خواهد پرداخت ولی سعی خواهد شد به سئوالاتی نظیر؛ موانع گسترش بازارهای انرژی گازی غرب و شرقکدامند؟ مزیت های هر یک از بازارهای انرژی غربی و شرقی کدامند؟ و کدامیک از بازارهای انرژی گازی برای جمهوریاسلامی ایران سهل الوصول تر می باشند؟ نیز اشاره نماید. علیرغم نیاز شدید پاکستان, هند و چین به گاز, که دو تای آنها کشورهای نو ظهور در عرصه اقتصاد بین الملل می باشند,به دلیل اختلاف تاریخی و سنتی هند و پاکستان, از بدو استقلال پاکستان از هندوستان, قدرت اقتصادی و مالی ضعیفجمهوری اسلامی پاکستان و مقروض بودن آن کشور به سایر کشورها, مجامع و موسسات مالی بین المللی, ... و وابستگیشدید آن کشور به قدرت های بزرگ برای ادامه حیات, عملاً ساخت خط لوله صلح در خاک پاکستان تحقق نیافته است.هندوستان نیز ملاحظاتی در خصوص عبور خط لوله از پاکستان دارد و ... همه این عوامل مانع اجرای پروژه تاکنون شده اند.در پایان این مقاله چنین نتیجه گیری شده است که؛ به نظر می رسد لازم است علاوه بر کشورهای ذینفع واردکننده وصادر کننده گاز در این خط لوله, موسسات و کشورهای ثالثی نیز در این پروژه وارد و در آن سرمایه گذاری نمایند کهعلاوه بر تأمین مالی, امنیت پروژه نیز به نوعی تضمین گردد.

کلیدواژه ها:

دخایر گاز ، صادرات گاز ، اقتصاد