مواجهه قرآن کریم با فرهنگ عرب جاهلی عصر نزول

جامعه ی جاهلی جزیزه العرب نشان از اندیشه وخرد و فرهنگ متعالی نداشت آنها جز آداب و رسوم و تجربیاتی که از بزرگان گرفته بودند ابزار تربیتی نداشتند، عرب جاهلی حیات عقلی خود را مدیون گذشتگان می دانست. آنها متن دینی و کتاب مقدسی نداشتند تا به استناد آن عقاید رسمی را اعمال کنند. لذا اصلاح اندیشه و فکر مردم در مرحله نخست قرار گرفته و پس از ایجاد جامعه دینی، اصلاح آداب و ارزش های اجتماعی و تبیین احکام شرعی، به عنوان یک اصل درآمد. تفاوت آشکاری بین آیات مکی و مدنی وجود دارد، دلیل آن است که دعوت اسلام در دو مرحله کلی برنامه ریزی شده بود، مرحله اول در مکه خطابات قرآنی با تمامی مردم بوده و محتوای اصلی آن بیان عقاید دینی، مبارزه با شرک و دعوت به توحید و مباحث مربوط به معاد و قیامت بوده و مرحله دوم صحبت از جهاد مسلحانه با مشرکین، تشریح احکام و فرائض بوده است. مواجهه قرآن کریم با عقاید و خرافات از آن جاکه اعمال و رفتار انسان از عقاید و اندیشه ها نشأت می گیرد، لذا قرآن کریم برای اصلاح آداب و رفتار فردی و اجتماعی بشر، ابتدا به اصلاح عقاید و تزکیه آن از خرافات و موهومات پرداخته است. در این بخش سعی بر آن است که فقط به بیان مواجهه قرآن با آن عقایدی بپردازیم که در بین عرب ها مشهور و متداول بوده و از بیان عقاید و خرافاتی که مربوط به قبایل محدودی بوده یا زیاد متداول نبوده است، خودداری گردد.