عقل گرایی و نقل گرایی به عنوان ارزش های فردی و اجتماعی در تعالی فرهنگی

در نگاه نخست به روند شکوفایی و تحول فرهنگ و تمدن اسلامی، تعارض عقل و نقل وعقلانیت و سنت به گونه ای جلوه می کند که در نظر کسی که در بررسی خود از سطح به عمق نمی رود تقابل تضاد گونه ای این دو فریبنده است. حال آنکه کندوکاوی دقیقتر آشکار می سازد که آنچه احصاب عقل و نقل را در پاره ای از مقاطع تاریخی در برابر یکدیگر قرار داده است تعارض در ماهیت مفاهیم عقلی و نقلی نیست، بلکه نوع تمسک به هر یک، به ویژه پایبندی شدید به نقل و سنت بوده که پنین نزاعی را سبب شده است. در این مقاله در صدد تبیین و تحلیل دو نکته بر آمده ایم: نخست از تأثیر تاریخی عقل و نقل در شکوفایی تمدن اسلامی، و دوم از فراز و نشیب روند تفکر عقل گرایی و نقل گرایی و تعالی فرهنگی سخن خواهیم گفت. تحقیق حاضر بر اساس روش کتابخانه ای و جمع آوری تدوین گردیده است. برای ایجاد نظریه پیشرفت و تعالی فرهنگی باید از مباحث عقلی و نقلی در کنار هم استفاده نمائیم، یعنی ابتدا باید تمامی احادیث و روایات موضوعی را که می خواهیم راجع به آن نظریه پردازی کنیم را جمع آوری و بعد وارد مباحث عقلی آن شویم و در پایان برای رسیدن به پیشرفت اسلامی روش کار را مهم برشمرده و اشاره می دارند که هم اکنون ما از روش محکمی برای رسیدن به وضعیت مطلوب پیشرفت برخوردار نیستیم.

کلیدواژه ها:

تعالی فرهنگی ، عقل گریزی ، عقل گرایی و نقل گرایی ، ویژگی های فرهنگ اسلامی