حقوق متقابل مردم و کارگزاران از دیدگاه امام علی (علیه السلام)

در حکومت های مردمی، رابطه حاکمان یک طرفه نیست بلکه میان فرمانروایان و شهروندان، روابط متقابل و حقوق متبادل مطرح است. هر کدام برای خود مسئولیت و حقوقی دارند که همزمان و توأماً باید رعایت شوند. این اصل، یکی از ارکان دموکراسی و حکومت مردمی و قانونی است؛ چنانکه امام علی (علیه السلام) نیز در موارد بسیاری از رابطه مردم با کارگزاران و حقوق متقابل آنان سخن به میان آوردهاست. هدف اصلی این پژوهش، بررسی حقوق متقابل مردم و کارگزاران از دیدگاه امام علی (علیه السلام) و ارائه راهکارهای مناسب برای تامین مصالح مردم و جامعه در این زمینه است. به این منظور، رابطه مردمبا کارگزاران و حقوق متقابل آنان بررسی و سپس با کامل ترین و جامع ترین دیدگاه یعنی دیدگاه امام علی (علیه السلام) مقایسه شده است. داده های این تحقیق با روش کتابخانه ای جمع آوری و سپس بهصورت توصیفی-تحلیلی بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که حکومت علوی نمونه ای بی نظیر و منحصر به فرد از اجرای حقوق متقابل مردم و حکومت است زیرا در این حکومت که از توده مردمنشات گرفته، نمایندگان حکومت خود را خدمتگذار مردم می داند. در این نگرش رابطه فرد و دولت متقابل است، نه یک جانبه. این گونه نیست که مردم فقط اطاعت پذیر و تسلیم محض باشند و دولت هرچه اراده کند، انجام دهد. مردم سالاری دینی نیز یعنی همین حقوق دینی مردم درست بازگو و عمل شود؛ یعنی گفت وگوی مستقیم حکومت با مردم و پاسخگو بودن به مردم

کلیدواژه ها:

حکومت ، مردم ، کارگزاران ، حقوق ، تکلیف