نقش وکیل در دفاع از حقوق موکل و الزامات حرفه ای او در پرتو قوانین ایران

یکی از مهمترین مؤلفه های دادرسی عادلانه، حق دفاع و انتخاب وکیل و حضور وی در مراحل رسیدگی است. همانگونه که دستگاهقضایی، اشخاص حقوقدان و مطلعی همچون قضات تحقیق را در اختیار دارد، بسیار بجاست که افراد نیز چنین حقی را دارا باشند و برایدفاع از خود و رد اتهامات وارده اقدام کنند تا تعادل میان طرفین دعوی حفظ شود و همچنین وکیل به عنوان یک اهرم متعادل کننده درجریان دادرسی ایفای نقش کند. اصل 35 قانون اساسی بر حق مسلم مردم و طرفین دعوا جهت استفاده از وکیل اشعار می دارد. «در همهدادگاه ها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی وکیل نداشته باشند، باید برای آنها امکانات تعیین وکیلفراهم گردد».حضور وکیل در مراحل مختلف رسیدگی به ویژه در مرحله رسیدگی مقدماتی در پرونده های کیفری ضروری می باشد. از جملهمواردی که می توان به آن اشاره کرد، بهره گیری از اصل برائت می باشد، زمانی که متهم در بازداشت است و توانایی جمع آوری دلائلدفاعی را ندارد، وکیل می تواند در فرآیند کیفری دخالت کند و با آزادی کامل دلایل دفاعی را جمع کند. و این طور موکل از فرصت وامکانات یکسان نسبت به طرف مقابل برخوردار می شود و حق دفاع موکل، به خصوص متهم تضمین می گردد. و چه بسا که ازاشتباهات قضایی نیز جلوگیری می شود. وکیل تکالیفی در قبال موکل موکل بر عهده دارد از جمله رازداری اظهارات موکل، تبعیض قائلنشدن بین وکالت های تعیینی یا تسخیری، وساطت و تشویق به سازش، جلوگیری از اطاله دادرسی و نیز موکل در قبال آن باید احتراممتقابل و رعایت شأن شغلی وی را لحاظ کند. در قانون دادرسی کیفری فعلی ایران، در ماده 128 نقش وکیل برای متهم محدود شده استاما در مواد 190 ،48 و 191 قانون جدید جایگاه وکیل بارزتر گشته و محدودیت ها کاهش یافته است.

کلیدواژه ها:

وکیل ، موکل ، امنیت قضایی ، دادرسی عادلانه ، قوانین