بررسی اثر ریزنمونه و تیمارهای مختلف هورمونی جهت القای کالوس در گیاه کنجد (Sesamum indicum L.)

کنجد ( Sesamum indicum L.) به عنوان ملکه ی دانه های روغنی متعلق به خانواده ی Pedaliaceae و دارای 40 گونه است. از این میان 7 گونه ی آن در هند گسترش یافته و در مناطق گرم و نیمه گرمسیری از زمان های قدیم کشت می شود. دانه و روغن کنجد به عنوان مواد غذایی مفید از زمان های قدیم شناخته شده اند. دانه کنجد غنی از مواد غذایی مختلفی به ویژه روغن، مواد معدنی و ویتامین ها است. روغن کنجد حاوی مواد آنتی اکسیدانتی مفیدی از جمله سزامین، سزامول و آلفاتوکوفرول است. روش مطالعه: در این پژوهش کشت درون شیشه ای دو رقم کنجد(کرج 1 و یکتا) در محیط کشت پایه MS ( Murashige&Skoog) با استفاده از هورمون های D-4،2 و Kin و قطعات هیپوکوتیل به دو حالت افقی و عمودی و کوتیلدون به عنوان جداکشت بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار و در هر تکرار 9 جداکشت انجام شد. نتایج: بهترین محیط کشت از بین محیط کشت ازبین محیط کشت های فوق جهت کال زایی برای رقم کرج 1 از نظر اندازه و کیفیت، درمورد کال های محور روی لپه به حالت افقی و عمودی محیط های حاوی 1/5 میلی گرم در لیتر Kin به همراه 1میلی گرم D-4،2 و یا 2 میلی گرم Kin به همراه 1 میلی گرم D-4،2 و در مورد ریزنمونه کوتیلدن درمحیط های حاوی 3 میلی گرم در لیتر D-4،2 به تنهایی و یا1 میلی گرم در لیترKin به همراه 2 میلی گرم در لیتر D-4،2 تشخیص داده شد. بهترین محیط کشت از بین محیط کشت های فوق جهت کال زایی برای رقم یکتا از نظر اندازه و کیفیت، درمورد کال های محور روی لپه به حالت افقی محیط های حاوی 2میلی گرم Kin به همراه 1 میلی گرم D-4،2 و یا 1/5 میلی گرم در لیتر Kin به تنهایی، در موردکال های محور روی لپه به حالت عمودی محیط های حاوی 2 میلی گرم Kin به همراه 1 میلی گرم D-4،2 و یا 1/5 میلی گرم درلیتر Kin به همراه 1 میلی گرم درلیترD-4،2 و در مورد ریزنمونه کوتیلدن در محیط های حاوی 1 میلی گرم Kin به هممراه 1میلی گرم D-4،2 و یا 1/5 میلی گرم درلیتر Kin به همراه 3 میلی گرمD-4،2 تشخیص داده شد. به طور کلی از بین ریزنمونه های مورد استفاده ، فرایند القای کالوس در هیپوکوتیل زودتر از کوتیلدون آغاز می شود.

کلیدواژه ها:

کنجد ، کال زایی ، هیپوکوتیل ، کوتیلدن