بررسی عملکرد استعاره در گفتار روزمره ی دانشجویان فارسی زبان اهواز از دیدگاه شناختی

پزوهش شناخت و تبیین عملکرد استعاره در گفتار روزمره ی دانشجویان فارسی زبان اهواز در چارچوب نظریه ی معاصر استعارهاست که در این راستا نگارنده با استفاده از روش میدانی به ضبط 30 ساعت گفتار آنان در سه بافت زبانی متفاوت پرداخت وپس ازبه نگارش درآوردن آنها، حدود 1000 جمله گردآوری شد ، سپس داده ها در قالب نظریه ی معاصر استعاره و تقسیمات انواعاستعاره های مفهومی جورج لیکاف، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد که از آن میان 122 عبارت استعاری استخراج شد ،باتحلیل آنها مشخص گردید؛ بخش قابل توجهی از گفتار دانشجویان فارسی زبان، استعاری است و تقسیم بندی انواع استعاره هایمفهومی لیکاف در ساختارهای استعاری گفتار گویشوران قابل تعمیم و توصیف اند. ودر نهایت ضمن تبیین عملکرد استعاره بهعنوان یک فرایند پویا در گفتار روزمره ، انواع استعاره های مفهومی از قبیل استعاره ی وجودی، استعاره ساختاری، استعاره یساختار رویداد و ضرب المثل ها و عبارات کلیشه ای در گفتار نمونه ی آماری پژوهش دیده می شود که بر این اساس استعارهساختار رویداد بیشترین بسامد وقوع و استعاره جهتی کمترین بسامد وقوع را در گفتار دانشجویان مورد نظر داشته اند.در ادامه،اعتقاد لیکاف به جهانی بودن استعاره ی ساختار رویداد در مورد زبان فارسی تأیید می شود. در نهایت معلوم شد که بافت زبانی،تأثیری مستقیم بر کاربرد استعاره در گفتار دارد، به عبارت دیگر؛ هر چه بافت جنبه رسمی تری داشته باشد ،کاربرد استعاره درگفتار کمتر و هر چه بافت جنبه ی غیر رسمی باشد، کاربرد استعاره، بیشتر می شود. بر این اساس ،ساختار های استعاری در بافتسوم بیشتر و دربافت دوم زبانی مورد نظر پژوهش کمتر بوده است.

کلیدواژه ها:

استعاره ، زبان شناسی شناختی ، نظریه ی معاصر استعاره ، استعاره های مفهومی