تغییر کاربری ساختمانها و بررسی پارامترهای اقتصادی دخیل در خصوص بهسازی یا جایگزینی آنها

ایران از نقاط لرزهخیز جهان است که هرچند سال یکبار گوشه و کنار آن در معرض لرزشهای شدید زمین قرار .] میگیرد ] 1اصولاً احداث پروژههای مختلف عمرانی، صنعتی، شهرکسازی و تاسیسات شهری از چنان اهمیتی برخوردار است که اجرای اینگونه طرحها، بدون در نظر گرفتن پژوهشهای لرزهشناسی برای تعییین پارامترهای طراحی مقاوم در برابر زمینلرزه قابل توجیه نمیباشد. از سوی دیگر، شرایط طبیعی ایران و نحوه احداث بناهای کشور ایجاب می کندکه مسئله مصون سازی جامعه از هر لحاظ در مقابل آثار زلزله به طور جدی در دستور کار قرار گیرد. نابودی سرمایه های ملی و انسانی بر اثر زلزله های مخرب لزوم توجه به مقاوم سازی )یا به عبارتی بهسازی( سازه های موجود در برابر زلزله را اجتناب ناپذیر نموده است. بسیاری از ساختمانهای اسکلت فلزی در ایران به علت نامناسب بودن مصالح، کیفیت پایین جوشهای کارگاهی، نداشتن سیستم باربر جانبی مناسب و اجرای نادرست، مقاومت کافی در برابر تکانهای شدید زلزله را ] ندارند ] 2 به همین دلیل خطر بروز خسارت مالی و جانی بسیار زیاد است. این در حاالی است که با برنامه ریزی دقیق و کار مهندسی خوب می توان عملکرد ساختمانهای معمولی در مقابل زلزله را به مقدار قابل توجهی بهبود بخشید و این کار با بهسازی و مقاوم سازی ساختمانها امکانپذیر است. شمار زیادی از سازه های موجود که در مناطق زلزله خیز واقع شده اند، بر اساس آئین نامه های طراحی لرزه ای قدیمی کهدیگر اعتباری ندارند، طراحی گردیده اند. علاوه بر این تعدادی از زلزله های اصلی که در طول سالهای اخیر اتفاق افتاده اند، بر اهمیت بهسازی برای کاهش خطر لرزه ای تاکید دارند. مقاوم سازی لرزه ای سازه های موجود یکی از موثرترین روشها برای کاهش خطرات و جبران نقصان مقاومت ناشی از ضعفهای موجود می باشد. در سالهای اخیر مطالعات گسترده ای در رابطه با راهکارهای مختلف ترمیم و تقویت سازه های فولادی برای بهبود عملکرد لرزه ای آنها صورت گرفته و مجموع این مطالعات نشان می دهد که با انتخاب روش مناسب بهسازی می توان تا حد زیادی عملکرد لرزه ای ساختمانهای ضعیف موجود را بهبود بخشید. شمار زیادی از راهکارهای موجود مقاوم سازی روند پیچیده ای داشته و تحت تاثیر توام فناوری، شرایط اقتصادی و اجتماعی قرار دارد. مسئله ای که درخصوص مقاوم 2 سازی سازه ها از اهمیت بسزایی برخوردار است، مسئله هزینه های اقتصادی پیش روی یک پروژه می باشد که تصمیم گیری نهایی درخصوص بهسازی یا نوسازی یک سازه را مشخص می سازددر این مقاله با مدلسازی تعدادی از سازه های موجود با درجه اهمیت مختلف در بافتهای فرسوده و قدیمی، ابتدا نقاط ضعف این سازه ها شناسایی و مناسبترین روش مقاوم سازی برای آنها اتخاذ گردیده است. سپس به ارزیابی و مقایسه هزینه های مقاوم سازی و نوسازی آنها پرداخته شده و سپس تلاش شده تا با ارائه الگویی به ارزیابی اقتصادی نوسازی و مقاوم سازی پروژه های طراحی شده براساس معیار نسبت منافع به مخارج جهت برآوردهای اقتصادی ساخت سازه های فولادی پرداخته شود و در نهایت، جمع بندی و نتیجه گیری از نتایج تحلیل و طراحی ساختمان ها و مقایسه های انجام شده از نظر اقتصادی ارائه گردد