معرفی روشی غیرتخریبی در شناسایی رنگینههای بکاررفته در الیاف منسوجات باستانی

استفاده از رنگ و رنگینهها از ادوار کهن رواج داشته و در طول تاریخ همراه با صنعت نساجی پیشرفت کرده است. در مطالعات باستانشناختی منسوجات نیز، یکی از مهمترین سؤالات، مطالعه رنگینه بکار رفته در الیاف این پارچههاست. نوع رنگینه، منشأ آن و حتی محل تولید رنگینه و رنگرزی نیز از مجهولاتی است که پاسخ به آنها در مطالعات منسوجات باستانی و کهن ارزشمند است. بنابراین شناخت و استفاده از روشهای مناسب برای شناسایی رنگینههای موجود در منسوجات کهن ضروری مینماید. پرکاربردترین روشهای شناسایی مواد آلی چون رنگینه، روشهای آنالیز طیفسنجی و کروماتوگرافی است. اکثر این روشها نیاز به استخراج شیمیایی رنگینه از منسوج دارند. به این ترتیب هم نمونهبرداری نیاز به وقت و هزینه بالا دارد و هم اینکه عملاً نمونه- های مورد استفاده تخریب میشوند. در این مقاله سعی شده با بیان روشهای مختلف برای استخراج رنگینههای بکار رفته در الیاف پارچهها، به معرفی روشی غیرتخریبی برای استخراج آنها پرداخته شود و در ادامه مزایا و معایب روش حاضر مورد بررسی قرار گیرد. طیفسنجی مادونقرمز انعکاسی روش مورد مطالعه در پژوهش حاضر است که البته استفاده از آن در مطالعات باستانشناختی مستلزم همکاری باستان- شناسان و دانشمندان علم شیمی و فیزیک است. ملاکهای اصلی در بررسی حاضر کمترین نمونهبرداری، عدم تخریب نمونه و عدم نیاز به مراحل طولانی استخراج شیمیایی رنگینه بوده است

کلیدواژه ها:

رنگینه ، رنگرزی ، طیفسنجی مادون قرمز انعکاسی ، منسوجات باستانی