فاکتورهای زیستگاهی مؤثر بر پراکنش سوسماران منطقه حفاظت شده الوند (شهرستان خمین)

در پژوهش حاضر به شناسایی متغیرهای زیستگاهی تأثیر گذار بر حضور سوسماران منطقه حفاظت شده الوند پرداخته شد. منطقه حفاظت شده الوند با مساحت 8618 هکتار در استان مرکزی و در شهرستان خمین واقع شده است. در این پژوهش زیستگاه مورد مطالعه از نظر ژئومورفولوژی به سه تیپ دشت، تپه ماهور و کوهستان تقسیم بندی شد. با استفاده از نرم افزار Arc-Gis هر سه تیپ به سلول هایی به اندازه 50x50 متر شبکه بندی شده و در هر تیپ با استفاده از طرح نمونه برداری تصادفی- سیستماتیک 10 درصد از سلولها انتخاب شد، سپس به روش پیمایشی در هر یک از سلول های انتخابی به جستجو سوسماران پرداخته شد. در محل مشاهده گونه پلات دایره ای به شعاع 11/5 متر جهت ثبت اطلاعات زیستگاهی از قبیل پوشش گیاهی (تراکم، غنا و درصد پوشش گیاهی) و جنس بستر (خاک، سنگ و سنگریزه، صخره)، ارتفاع از سطح دریا و جهت زده شد نتایج حاصل از آنالیز نرم افزار GGE biplot برای سه تیپ زیستگاه دشت، کوهپایه، و کوهستان نشان داد که بیشترین حضور در زیستگاه دشت متعلق به گونه Ophisops elegans است که متغیرهای تأثیر گذار برای حضور این گونه عبارتند از: درصدغنای گیاهی، درصد خاک، و درصد تراکم پوشش گیاهی و بدترین پارامتر برای حضور این گونه در صد سنگ ریزه می باشد. در زیستگاه کوهپایه بیشترین حضور متعلق به گونه های Ophisops elegans و Paraloudakia caucasia می باشد، و مهمترین پارامتر برای گونه Paraloudakia caucasia ارتفاع و درصد سنگ ریزه می باشد. همچنین برای زیستگاه کوهستان گونه های Paraloudakia caucasia, Ophisops elegans و Loudakia nupta بیشترین حضور را داشتند که به طور اختصاصی گونه های Ophisops elegans و Paraloudakia caucasia با درصد صخره و گونه Loudakia nupta با غنای گیاهی، درصد تراکم پوشش گیاهی، درصد سنگریزه، و ارتفاع به ترتیب حضور نشان دادند.

کلیدواژه ها:

فاکتورهای زیستگاهی ، سوسماران ، منطقه حفاظت شده الوند ، GGE biplot