حریم گرایی در معماری مسکونی اصیل ایرانی؛مطالعه موردی خانه های سنتی مشهد اردهال- کاشان

سکونت کردن رابطه ای است که توسط فعالیت خودآگاه و هدفمند انسان، میان کارکردهای حیاتی وی مانند اقتضائات معیشتی، رفتارهای اجتماعی و حیات شخصی او و یک مکان برقرار می گردد. این رابطه ظهور مفاهیم بنیادینی چون قلمرو، فضای شخصی و قابل دفاع را به دنبال میآورد، که نیازمند دخالت در محیط و ایجاد فضا است. در بررسی سیر ایجاد سکونتگاه ها در ایران در می یابیم که مسکن بومی به خوبی به اصالتزندگی و پتانسیل های محیطی آگاه بوده و به جای بی توجهی به نیازهای زندگی و مبارزه با متغیرهای جغرافیایی، در هماهنگی با آن شکل گرفته است. مصداق های خوب این نوع معماری را می توان در خانه های روستایی مشاهده کرد. در این خانه ها، توجه به انسان و پاسخگویی مطلوب به نیازهای مختلف او، هدف برتر ایجاد خانه و طراحی فضاهای مختلف آن قلمداد می شود. تعریف حریم خانه، محله، روستا و شهر از جملهراهکارهایی است که در تناسب با روح انسان ایرانی و در شرایط مختلف زیستی- اقلیمی در جای جای معماری اصیل ایران قابل مشاهده است.در این مقاله با توجه به ویژگی حریم گرایی که در نواحی مرکزی ایران، نام درونگرایی به خود پذیرفته است، به بررسی خانه های سنتی روستای مشهد اردهال کاشان پرداخته شده و حضور این مفهوم در چگونگی شکل گیری و چیدمان فضایی، به نمایشگذاشته شده است .

کلیدواژه ها:

مسکن سنتی ، حریم گرایی ، چیدمان فضایی ، مسکن روستایی