مقایسه ترکیبات تشکیل دهنده روغن های اسانسی حاصل از برگ و گل گیاه Phlomis olivieri Benth رویشی در ایران

جنس Pholmis از خانواده نعناعیان شامل حدود 100 گونه می باشد این جنس در ایران 17 گونه گیاه علفی چند ساله با گلهای فراهم و غالبا درشت و زیبا دارد که از این میان 10 گونه انحصاری ایران می باشند در بررسی فیتوشیمیایی بر روی گونه های مختلف جنس Pholmis ترکیبات ماوونوئیدها ، ایریدوئیدها و فینل پروپانوئید گلیکوزیدها شناسایی گردیده اند در سال 1384 اسانس اندام هوایی گیاه Phlomis olivieri جمع آوری شده از خرم آباد ، استان لرستان، توسط دکتر روستاییان و همکارانشان مورد بررسی قرار گرفت 16 ترکیب با درصد 83/6 % شناسایی گردیدند که در بین آنها ژرماکرن D (26/4%) و بی سیکلوژرماکرن (12/7%) از درصد بالایی برخوردار بودند در این کار تحقیقاتی اسانس های برگ و گل گیاه Phlomis olivieri با نام فترسی گوش بره جمع آوری شده از تاکستان ، استان قزوین، در سال 1389 به روش کلونجر استخراج گردیدند و توسط دستگاه های GC و GC/MS مورد آنالیز و بررسی قرار گرفتند 42 ترکیب با درصد 92/26% در اسانس برگ گیاه P.olivieri شناسایی گردید که از این میان 8 رکیب منوترپنوئیدی (8/88%) ، 26 ترکیب سزکوئی ترپنوئیدی (75/52%) یک ترکیب دی ترپنوئیدی (3/56%) و 7 رکیب غیر ترپنوئیدی (4/3%) شامل بوده اند. ژرماکرن D (28/31%) و بی سیکلوژرماکرن (8/86%) از درصد بالایی در اسانس فوق برخوردار بودند همچنین 42 ترکیب با درصد 90/06% در اسانس حاصل از گل گیاه P.olivieri شناسایی گردید که از این میان 6 ترکیب مونوترپنوئیدی (1/70%) ، 30 ترکیب سزکوئی ترپنوئیدی (82/16%) و 6 ترکیب غیر ترپنوئیدی (6/2%) شامل بوده اند ژرماکرن D (19/06%) ، بتا- کاریوفیلن (14/93%) ، گاما - المن (7/90%) و بی سیکلوژرماکرن (7/63%) از درصد بالایی برخوردار بوده اند همانطور که از نتایج بالا مشاهده می گردد هر دو اسانس فوق نسبت به سزکوئی ترپنهای هیدروکربنی غنی می باشند در روغن اسانس گل گیاه P.fruticosa رویشی در یونان ترکیب ژرماکرن D (17/8%) عمده بوده است.

کلیدواژه ها:

ا Phlomis oliviei ، روغن اسانس برگ و گل ، ژرماکرن D ، بتا- کاروفیلن ، بی سیکلوژرماکرن