تاثیر نیتروژن و تراکم بوته بر رشد ، عملکرد سرشاخه و اسانس گیاه دارویی مرزه سهندی ( Satureja sahandica Bornm )

مطالعه رویشگاهی گونه های بومی مرزه مانند مرزه سهندی ، حاکی از میران اسانس و ترکیب های تیمول و کارواکرول بالای آن است و به علت کاربرد زیاد این ترکیب ها در صنایع غذایی و دارویی ، کشت این گیاه حائز اهمیت می باشد به منظور بررسی تاثیر نیتروژن و تراکم بوته بر رشد، عملکرد سرشاخه و اسانس گیاه دارویی مرزه سهندی این آزمایش به صورت طرح کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا در آمد تعدادی پایه مرزه سهندی جمع اوری شده از رویشگاه طبیعی آن در استان قزوین در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد تاکستان در سه سطح کود نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) و تراکم در سه سطح 12، 10، 8 بوته در متر مربع و در شرایط آبیاری 7 روز یک بار کشت شد. ماده خشک ، شاخص سطح برگ (LAI)، تجمع ماده خشک (DM )، سرعت رشد محصول (CGR) و سرعت رشد نسبی (RGR) با نمونه برداری از مزرعه به فواصل یک هفته بر اساس درجه روز رشد اندازه گیری و تعیین گردید معادلات نمایی که ضریب تشخیص آن برای تیمارهای مورد بررسی از 90 تا 95 درصد بود به عنوان بهترین توجیه کننده تغییرات شاخص های رشد بر حسب درجه حرارت روز رشد شناخته شد . مجموع درجه روز رشد گیاه از شروع رشد رویشی تا 50 درصد گلدهی جهت چین اول تا دوم به ترتیب 1997 و 1191 و جهت برداشت بذر 1893 بود. شاخص سطح برگ در مرحله برداشت سرشاخه گلدار در چین اول 0/17 چین دوم 0/19 بود تجمع ماده خشک تا اواخر گلدهی گیاه روند فزایشی و سپس کاهش یافت سرعت رشد محصول تا شروع مرحله رشد زایشی افزایشی و سپس با پیشرفت رسیدگی روند کاهشی داشت حداکثر تجمع ماده خشک گیاه در زمان برداشت سرشاخه گلدار در چین های اول و دوم به ترتیب 113/2 و 195/9 گرم در متر مربع و بیشترین اسانس اندازه گیری شده در چین های اول و دوم 2.3 و 2.2 درصد بود.

کلیدواژه ها:

مرزه سهندی ، اسانس ، نیتروژن ، فاصله کاشت ، تاکستان