افت سطح آب و تلاش در حفر پیشکار (یک رقابت نابرابر) متدلوژی تدوین دانش شفاهی خبرگان قنات، مطالعه موردی : استان یزد

در طول 30 قرن گذشته قناتها با اینکه بخش عمده ای از نیاز آبی کشور را تامین می کرده اند بدون نیاز به هر گونه انرژی یا سوخت فسیلی همواره حافظ تعادل بیلان آبی سفره های آب زیرزمینی بوده و هیچگاه این موازنه را بر هم نزده اند. متاسفانه بهره برداری هایی بی رویه باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی ، خشک شدن قنوات بسیار و بر هم زدن این تعادل آبی گردیده است. اولین قدم برای حفظ قنات ها و اصلاح مدیریت قنوات دایرف کسب اطلاعات لازم به منظور شناخت دقیق آنهاست. در این رهگذر ثبت و ضبط آگاهی ها و تجریه های گذشتگان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین منظور ضرورت گردآوری و ثبت همه تجربیات ارزشمند حرفه ای خبرگان قناتی احساس شد. بر این اساس ابتدا خبرگان قنات مناطق مختلف استان یزد شناسایی شدند و همزمان یک تیم کارشناسی 84 سوال مربوط به قنات و قنات داری را در 9 فصل طراحی نمودند. پس از ارسال سوالات برای خبرگان قنات مصاحبه با آنها به وسیله کارشناسان با تجربه بخش آب کشور انجام شده و متن مصاحبه ها از روی نوار پیاده شد و به صورت موضوعی تدوین گردید تا دانشی که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل گردیده است به صورت مکتوب و ماندگار در آمده و مورد استفاده آیندگان قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

قنات ، آب زیرزمینی ، بیلان آبی ، یزد ، خبرگان قناتی