بررسی خصوصیات کانی شناسی ورتی سول های استان فارس و رابطه آن با برخی شاخص های فیزیکی در این خاک ها

تعدادی از ورتی سولهای 1 استان فار س واقع درمحدوده جغرافیایی 54 درجه تا 54 درجه و 26 دقیقه شرقی و 27 درجه و 49 دقیقه تا 29 درجه و 14 دقیقه شمالی از نظرکانی شناسی و تعیین برخیشاخص های فیزیکی مورد بررسی قرار گرفتند . این خاک ها دارای تمامی مشخصات رده ورتی سول از قبیل درصد رس ، وجود اسلیکن ساید 2 و ساختمان گوه ای تا عمق 100 سانتی متری و درز و شکاف هایعریض و عمیقی هستند که در طول سال بازو بسته می شوند . علاوه براین، انقباض و انبساط کافی بروزمی دهندCOLE >0/07 ولی بر خلاف تصور عمومی که کانی های رسی غالب، دراین خاک ها راکانی های گروه اسمکتایت 3 در نظر می گیرند، در خاک های بررسی شده این موضوع صادق نیست . با توجه به مقادیر زیاد رس و پایین بودنCEC رس 25/46تا44/56 سانتی مول باربرکیلوگرم ومطالعات SEM و XRDانجام شده ، وجود مقادیر قابل توجه کانی های ورمی کولیت 4 و اسمکتیت غیرمحتمل است و کانی های ع مده آنها شامل کلریت 5 (با درجه تبلور خوب تا اندک ) و پالی گورسکیت 6 وایلیت 7 و مقادیر مختصری کائولینیت 8 و کانیهای قابل انبساط است . تعیین حدود آتربرگ (حدسیلان و حد خمیری ) در این خاک ها ومقایسه آن با اعداد به دست آمده برای انواع رس ها نیز مؤید عدم غالبیت مونتموریلونیت 9 است و وجود مقادیر قابل توجه کلریت در این خاکها را تأیید می کند

کلیدواژه ها:

ورتی سول ، ورتی سول های غیراسمکتیتی ، کانی شناسی رس ، ظرفیت تبادل کاتیونی ، ضریب انبساط خطی ، حدود آتربرگ ، پراش اشعهX/میکروسکوپ الکترونی اسکنینگ ، پالی گورسکیت