ساختارهای دوقطبی در نوشتار محمود دولت آبادی؛ از ذهنیت تقابلی تا اندیشه تحلیلی

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره: 9، شماره: 22
  • کد COI اختصاصی: JR_PLL-9-22_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 747
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نصرت حجازی

دکترای زبان فرانسه و ادبیات تطبیقی دانشگاه تهران

شهناز شاهین

استاد گروه زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه تهران

چکیده

اگرجه ساخت بحرانی آثار محمود دولت آبادی سیمای شخصیت های داستانی نویسنده را انعطاف ناپذیر و گاه خشن معرفی کرده است و ساختارهای نشانه شناسی روایی داستان آنان را به سمت تقابل یا رویارویی مستقیم با عامل برهم زننده نظم و آرامش ناپایدار اولیه سوق می دهد؛ با این حال معتقدیم که تقابل پرستاژ با خود و نیز با دیگری بیش از آنکه منوط به لزوم حفظ هماهنگی ماهیت و نحوظ کنش شخصیت های داستانی با ساخت بحرانی اثر باشد، برآمده از اندیه دو قطبی و ذهنیت تقابلی است که نظام تخیلی نویسنده در برابر دنیای پرآشوب و پراضطراب بیرونی از خود به نمایش می گذارد. اگر در بدو امر نوع رویکرد فلسفی و نحوه پاسخگویی نظام تخیلی دولت آبادی در برابر دنیای پرتلاطم و بی رحم پیرامونی-آنچنان که در عالم داستانی نویسنده متبلور شده- وی را به خلق شخصیت های داستانی سوق داده که با خود و سپس با دنیای پیرامونی در جنگ و ستیزی نابود کننده هستند، ذهنیت تخیلی نویسنده، به مرور، دوئیت درون را به نوعی تجربه دیالکتیکی و فرصتی برای بروز چالش های ذهنی- فکری بدل می کند، چالش هایی که در لابلای سیرعادی روایت داستانی در قالب گفتمان تحلیلی- استفهامی مجال بروز پیدا کرده و ورای تقسیم بندی عالم داستانی به دو قطب روایت داستانی و رساله تحلیلی- نظری، نوع نگرش نویسنده را به خود و دیگری آشکار می سازد.

کلیدواژه ها

نظام تخیلی، رژیم (تخیلی) روزانه، دیالکتیک، ذهنیت تحلیل گر، گفتمان تحلیلی- استفهامی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.