شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه دارویی جعفری فرنگی کوهستانی (Chaerophyllum macropodum Boiss) در استان تهران

گیاه دارویی جعفری فرنگی کوهستانی از خانواده چتریان از گونه های رویشی در کشورهای ترکیه، عراق و ایران است که دارای خواص آنتی اکسیدانی و آنتی باکتریایی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی و مقایسه ترکیبات اسانس این گیاه در رویشگاه های استان تهران است که از چهار رویشگاه اصلی گیاه (سیجان، گاجره، امامزاده هاشم، چنار شرقی) نمونه اندام هوایی (گل آذین و برگ) در مرحله گل دهی جمع اوری گردید و پس از خشک شدن در سایه به روش تقطیر با آب با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس گیری شد. اسانس بدست آمده با استفاده از دستگاه های کروماتوگرافی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل شده به جرم سنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت. در اسانس اندام های هوایی این گیاه در منطقه گاجره 33 ترکیب ، در منطقه سیجان 33 ترکیب، در منطقه چنار شرقی 22 ترکیب و در منطقه امام زاده هاشم 22 ترکیب وجود داشت که به ترتیب 22/22، 29/33، 29/32، 29/23 درصد وزن اسانس را تشکیل داده بود. بازده اسانس در این چهار منطقه به ترتیب 3/6، 3/3، 3/3، 3/3 درصد بود و ترکیبات عمده اسانس این گیاه شامل : ای - بتا اوسیمن، ضد- بتا اوسیمن، آلفا-پینن، لیمونن، میرسن، گاماترپینن، ترپینولن، پارسیمن می شد. نتایج آزمایشات نشان داد که میزان و تعداد ترکیبات اسانس اندام های هوایی گیاه در مناطق رویشی مختلف متفاوت است.

کلیدواژه ها:

جعفری فرنگی کوهستانی ، اسانس ، ای-بتا اوسیمن ، ضد-بتا اوسیمن ، لیمونن