نقش اقتصاد گردشگری در توسعه پایدار

امروزه جهانگردی و گردشگری مفهوم و جریانی کاملاً متفاوت با گذشته پیدا کرده و زمینه اقتصادی آن بیش از بیش افزایش یافته است. در دنیا گردشگری بعنوان یک امر اقتصادی مورد توجه قرار گرفته ودر جریان کار و فعالیت خود لزوماً باید تابع اهدافی معین باشد. در آمدهای حاصل از جهانگردی، بیانگر نوعی «صادرات نامرئی و پنهان» است. به عبارت دیگر، نتیجه فروش خدمات جهانگردی در یک کشور به جهانگردان و مسافران خارجی است. مخارج جهانگردی عکس درآمدها هستند. این مخارج و هزینه ها که به سبب مسافرت اتباع یک کشور به خارج بر کشور تحمیل می شوند، نشان دهنده نوعی «واردات پنهان» هستند، یعنی اتباع یک کشور، محصولات و خدمات جهانگردی را از جایی دیگر خریداری کرده اند. از نظر اقتصادی، جهانگردی به مراتب بیشتر از آنچه که تصور می شود، سود آور است. در واقع امروزه صنعت جهانگردی آنچنان جریان سرمایه ها، درآمدها،هزینه ها، آرایه ارقام مثبت و منفی در توازن حسابهای دولت ها و انباشت سرمایه ها و سرمایه گذاریها را بوجود آورده است، که شاید تا چند دهه پیش در ذهن هم نمی گنجید. هم اکنون جهانگردی بیش از هر فعالیت اقتصادی و صنعتی دیگر در جهان موجب حرکت سرمایه ها و انتقال پول ها شده است. مصارف و درآمدهای حاصل از جهانگردی به مراتب بیشتر و سریع تر از تولیدات ناخالص ملی و صادرات جهانی کالا و خدمات رشد می یابد. اهمیت روز افزون گردشگری و جهانگردی به لحاظ اقتصادی سبب شده تا همگان آنرا بعنوان صنعتی درآمدزا و دارای قابلیت های فراوان توسعه درآمدی، ایجاد اشتغال و … لحاظ نمایند. بطور کلی در محاسبات اقتصادی گردشگری به دو ضریب افزایش اشاره می شود که اولی ضریب افزایش در آمدی و دیگری ضریب افزایش اشتغال است. بعلاوه باید توجه داشت که این صنعت در تمامی کشورها تاثیر گذار بوده است. در کشورهای صنعتیتوسعه یافته، صنعت گردشگری موجب تنوع درآمدها و کاهش ناهماهنگی در اقتصاد می شود و در کشورهای در حال توسعه نیز فرصتی را برای صادرات، تولید ارز و ایجاد اشتغال فراهم می آورد.بنابراین صنعت جهانگردی علاوه بر ارز آوری، می تواند نقش ارزنده ای در رشد ملی کشور نیز داشته باشد. این صنعت با ایجاد یک سلسله فعالیتهای جدید در جامعه، سایر بخشهای اقتصادی از جمله بخشهای حمل و نقل، مواد غذایی، سوخت و انرژی، صنایع دستی و بخشهای ساختمانی را فعال کرده که در نتیجه آنفعالیتهای جهانگردی نیز رونق خواهد یافت.دراین راستا از نظر کارشناسان اقتصادی، ایران نیز با توجه به ثروت عظیم خود در بخش جهانگردی می تواند با برنامه ریزی عملیاتی، تحول اقتصادی را از طریق افزایش ضریب درآمد و اشتغال در کشور موجب گردد. در سال 2012 تعداد گردشگران جهان از مرز یک میلیارد گذشت. درآمد حاصل از این گردشگران بیش از 1/2 تیلیارد دلار بوده که شامل 6% صادرات جهان است. از این راه، در هر 02 شغل ایجاد شده، 0 شغل مربوط به صنعت گردشگری بوده است.ایران با وجود داشتن مزیت های نسبی فراوان، از جمله مواهب طبیعی و جاذبه های منحصر بفرد گردشگری، میراث فرهنگی، فصول چهارگانه و .................. در استفاده از مزایای این همه نعمت خدادادی در برنامه های توسعه اقتصادی خود بی نسیب مانده و آثار ملموس آن نیز بصورت تورم و بیکاری در جامعه مشهود است. این مقاله با استفاده از اسناد موجود و مطالعات کتابخانه ای ، فرصت های موجود این صنعت در کشور را معرفی و نقش آن در بهبود اشتغال و توسعه پایدار را تبیین می نماید.

کلیدواژه ها:

اقتصاد ، گردشگری ، محیط زیست ، توسعه پایدار ، اشتغال