سازگاری خصوصی و عمومی، مفاهیمی گسترده در اصلاح نباتات دارای قابلیت توصیف از طریق صفات زراعی و فیزیولوژیکی (مثال هایی از گندم)
- سال انتشار: 1387
- محل انتشار: دهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران
- کد COI اختصاصی: NABATAT10_050
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 677
نویسندگان
عضو هیات علمی بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
چکیده
به منظور نشان دادن قابلیت توصیف مفاهیم سازگاری عمومی و خصوصی از طریق اجزای تشکیل دهنده آن ها از نتایج دو آزمایش سازگاری متفاوت گندم نان در شرایط نرمال و تنش خشکی آخر فصل که به ترتیب با شمار ه های 1 و 2 و ژنوتیپ های مورد بررسی در آن ها با کدهای M-82 و WS-82 مشخص شدند، استفاده شد . این آزمایش ها در دو فصل زراعی (84-1382) در مجموعه ای از ایستگاه های اقلیم معتدل کشور به اجرا درآمدند . بررسی سازگاری با استفاده از روش AMMI و رسم نمودار مؤلفه های مع نی دار انجام گردید . بر اساس نتایج دو ساله آزمایش اول تنها مؤلفه اول با توجیه 41/5 درصد از تغییرات اثر متقابل معنی دار گردید . میزان سازگاری ژنوتیپ های M-82-15، M-82-9، M-82-8 در این آزمایش قابل توجه بود . این ژنوتیپ ها که با تولید عملکردهای بیشتر از 8 تن در هکتار، در مقابل عملکردهای کمتر سایر ژنوتیپ ها در ایستگاه مشهد منحصر به فرد بودند. نسبت بهاین ایستگاه سازگاری خصوصی نشان دادند . ژنوتیپ های شماره 8 و 15 دارای تیپ رشد بینابین و نسبتاً دیررس بودند و لذا به نوعی با خسارت سرمای حادث شده در بهار روبرو نشدند . در خصوص این ژنوتیپ ها، علت سازگاری خصوصی آن ها تیپ رشد و تحمل به سرمای آنها بوده است . در مورد سازگای عمومی عکس العمل رقم پیشتاز (شاهد آزمایش ) که به موازات داشتن میانگین عملکرد دانه بالا کمترین نقش را در ایجاد اثر متقابل داشت، قابلتوجه بود . این رقم با استفاد ه از سیستم انتخاب دو نسل در سال بین ایستگاه های ایرانشهر و کلاردشت خالص سازی و اصلاح شده است . معمولاً ژنوتیپ هایی که نسبت به طول روز عکس العمل شدید نشان ندهند در یک چنین سیستم اصلاحی موفق خواهند بود . این خصوصیت یکی از عوامل رقم زننده سازگاری عمومی است . در آزمایش دوم که در مجموع دو سال و در چهار منطقه صورت گرفت، بر اساس دو مؤلفه اول (با 87 درصد توجیه تغییرات اثر متقابل) ژنوتیپ های شماره 17، 4، 15، 14، 18 و 8 با ایستگاه نیشابور سازگاری خصوصی نشان دادند. ژنوتیپ های شماره 4، 17، و 18 دارای تیپ رشد زمستانه و شمار ه 14 تیپ رشد بینابین داشتند که به احتمال زیاد در تحمل بیشتر آن ها به سرما دخیل بوده و به همین دلیل این ژنوتیپ ها نسبت به ایستگاه نیشابور که خسارت سرمای قابل توجهی را در سال دوم داشت، سازگاری خصوصی نشان دادند. در عوض ژنوتیپ های شماره 7، 9، 11 و 10 که نسبت به ایستگاه های اصفهان و کرج سازگاری نشان دادند، ژنوتیپ هایی زودرس بوده و در این دو ایستگاه که بارندگی های بهاره ناچیز بود و خشک تر از ایستگاه های نیشابور و کرمانشاه هستند بهتر ظاهر شده و به دلیل تولید عملکرد های بهتر در این دو ایستگاه به نوعی نسبت به آن ها سازگاری نشان دادند .به طور کلی رفتار منحصر به فرد یک ژنوتیپ خاص در یک منطقه مشخص و یا در مناطق مختلف وقتی با صفاتی مانند عملکرد اندازه گیری می شود و به صورت سازگاری خصوصی و یا عمومی معرفی می گردد می تواند با صفات ساده تری مانند برخی از خصوصیات فنولوژیک از قبیل زودرسی و یا دیررسی و یا صفاتی مانند تیپ رشد و نیاز به بهاره سازی، عکس العمل به طول روز (فتوپریود)، مقاومت به سرما، پاکوتاهی و ... توضیح داده شود . توصیف روابط سازگاری با استفاده از صفات ساده تر باعث شفاف تر شدن زمینه تصمیم گیری به نژادگر در خصوص توصیه ارقام جدید می شود.کلیدواژه ها
سازگاری خصوصی و عمومی، اصلاح نباتات، صفات زراعی و فیزیولوژیک و گندممقالات مرتبط جدید
- عنوان چالش ها و فرصت های سرما زدگی دیرس بهاره بادام
- برخی روشهای شیمیایی کنترل خسارت سرما در محصولات زراعی و باغی
- گیاه کاکتوس علوفه ای .Opuntia ficus-indica (L.) Mill: چالش ها و راهکارهای مدیریت سرمازدگی در کشت آن
- پیش بینی دمای کمینه روزانه و بررسی میزان تاثیر برخی عوامل جوی بر آن در شهرکرد
- مقابله با سرمازدگی، راهکاریهای ضروری و مستلزم برنامه ریزی محصولات کشاورزی (زراعی – باغی)
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.