مراکز نگهدارنده منابع زیستی و چالش های پیش رو

از اواخر قرن بیستم، بشر از فناوریهای مبتنی بر منابع معدنی )مثلفلزات، نفت، ذغال سنگ وغیره(، فیزکی و شیمی به سمت فناوریهاییگام برداشته است که با ت یکه بر منابع زیستی یعنی سلولهای زنده وکوچکترین واحدهای حیات- ژنها شکل گرفته اند. به همین دلیل درشروع قرن بیست و کیم کلکسیونهای کشتهای سلولی متناسب با نیازهایمتقاضیان دریافت خدمات از کی سو و از سوی دیگر به منظور تأمین موادزیستی با یکفیت، به مراکز نگهدارنده منابع زیستی تغ ییر شکل یافتند.این مراکز به عنوان عنصر کلیدی فراهم کننده زیرساخت علمی و فنیمورد نیاز در زیست فناوری و علوم زیستی، وظیفه نگهداری سلولهایزنده، ژنها، اطلاعات مرتبط با آنها و ارائه خدمات در این زمینه ها رابرعهده گرفتند. کلکسیونهای زیستی برای انجام این وظایف با چالشهایزیادی مواجهه می باشند. بخشی از چالشهای موجود عبارتند از: افزایشعظیم مواد زیستی و داده های مرتبط، افزایش درخواست برای دریافتخدمات، ضرورت اعمال فرآیندهای تضمین یکفیت، محدودیتهایی کهبرای دسترسی به منابع زیستی در داخل و خارج از کشور وجود دارد،فقدان قوانین و مقررات ملی برای حفاظت از حقوق مال یکت فکری درزمینه مواد زیستی، نبود مقررات ملی در زمینه نقل و انتقال مواد زیستیبه داخل و خارج از کشور و عدم آگاهی کافی از اقدامات ایمنی مرتبطبا سلولهای زنده و ژنها. بعلاوه مراکز نگهدارنده منابع زیستی به منظورتضمین یکفیت و تخصص مورد نیاز برای ارائه مواد و اطلاعات زیستیمعتبر به جامعه علمی و صنعتی کشور، باید بر مبنای معیارهای استانداردبین المللی، اقدام به ایجاد کی سامانه اعتباردهی نمایند. از سوی دیگرپایداری بلند مدت این مراکز مستلزم داشتن منابع مالی کافی و مستمرمی باشد. با توجه به ضرورت ارتقاء کارائی مراکز نگهدارنده منابع زیستیدر کشور، شایسته است چالشهای سازمانی و اقتصادی موجود مورد توجهمسئولین دولتی و قانونگذاران قرار گیرد.