درآمدی بر جامعه شناسی شهری با نگاهی به شهر مطلوب اسلامی

سکونت در شهر آثاری بر زندگی فردی و جمعی انسانها می گذارد که از روزگاران قدیم تا به امروز بخصوص از حدود دو قرن پیش تاکنون موضوع تامل اندیشمندان اجتماعی، فلاسفه، جامعه شناسان و شهرسازان بوده است. هر کدام از این متخصصین، شهر و نظامشهری را از دیدگاههای خاص خود مورد مداقه قرار داده و نظریه های مختلفی در مورد آن ارائه داده اند. به طور کلی جامعه شناسی شهری به معنی مطالعه جامعه شناختی شهرها، زندگی شهری یا شهرگرایی است. جامعه شناسی شهری از جمله شاخه های معرفتی است که صرفا و اختصاصاٌ شهر را به عنوان محیط مخلوق و بعنوان یک محصول اجتماعی، کانون توجه و مطالعه خود قرار می دهد. ازمنظر این علم؛ شهرنشینی، مرحله گذار از اجتماع مبتنی بر علقه ی خونی به جامعه سازمان یافتهی مبتنی بر قراردادهاست. از بعدتاریخی نیز سه دوره را در شکل گیری نظریه پردازی جامعه شناسی شهری می توان مورد تفکیک قرار داد. از طرف دیگر با توجه به این موضوع که قلمرو جامعه شناسی شهری وسیع و متنوع می باشد و از معماری شهری گرفته تا راه بندان های خیابانی ، تجربهزندگی شهری، رفتار انبوه مردم و جماعات، مسکن، برنامه ریزی و مانند اینها. لذا با توجه به موارد مطروحه حال جای این سوال باقیاست که شهرسازی مطلوب اسلامی از منظر دین مبین اسلام دارای چه مولفه هایی است و اساسا دین مبین اسلام به عنوان برنامه زندگی، دارای چه اهداف راهبردی و کاربردی در شهر و شهرسازی مطلوب اسلامی است که در نهایت انسان را به سعادت دنیوی واخروی برساند. پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده و از دید نوع پژوهش، کاربردی به شمار می رود. برای فراهم نمودن بستر و زمینه مناسب و مساعد زندگی در شهر مطلوب اسلامی باید مولفه های مسجد محوری، امنیت، عدالت ، تحرک اقتصادی، بهداشت، مسکن مطلوب، زراعت (فضای سبز) مورد توجه و در طراحی های شهری مورد نظر قرار گیرد

کلیدواژه ها:

شهرسازی ، جامعه شناسی شهری ، شهرسازی اسلامی ، اسلام ، قرآن ، بلد طیب