دوگانه های جامعه شناختی در آثار میلان کوندرا

جستار حاضر حاصل پژوهشی در قلمرو جامعه شناسی ادبیات است و بر رمان های میلان کوندرا نویسنده چک متمرکز شده است. فرض بنیادی این مقاله آن است که رمان های کوندرا همسان با هستی ادبی و هنری خود دارای ابعاد پژوهشی جامعه شناسانه هستند. بدین منظور مهمترین آثار او با استفاده از روش تحلیل گفتمان، مطالعه و بررسی شده است تا عناصر گفتمانی و نحوه ترکیب بندی آنها کشف و تفسیر شود. مطالعه رمان ها و سایر آثار کوندرا نشان می دهد که او خواسته یا ناخواسته همچون یک تحلیل گر اجتماعی جنبه های مختلف جامعه و فرهنگ مدرن را موشکافی می کند و حاصل تأملات خود را در قالب اثر ادبی، و بدون ادعای جامعه شناسانه عرضه می کند. رهیافت رو ششناختی دیالکتیکی و رویکرد نظری و موضوعی کوندرا در این تأملات، او را در سنتی قرار می دهد که از هگل آغاز می شود و با گذر از مکتب فرانکفورت به فوکو می رسد. کوندرا جهان رمان و جهان واقعی را دارای یک ویژگی بنیادین می د اند که نسبیت و عدم قطعیت آن است و به همین دلیل اصولاً فرم های ادبی، اندیشه ها و نظام های اجتماعی تمامیت طلب میانه ندارد.

کلیدواژه ها:

جامعه شناسی ادبیات ، جهان مدرن ، دوگانگی ، رمان ، کوندرا