مقایسه نقشه های مفهومی ساده و نقشه های مفهومی علی و تأثیر آن بر میزان یادگیری و انگیزش پیشرفت تحصیلی آموزه های دینی و قرآن دانش آموزان دوم راهنمایی منطقه بیستون در سال تحصیلی 91-90

بهترین سرمایه گذاری در آموزش و پرورش، توجه بیشتر به شیوه های نوین آموزشی در ارائه ی محتوا می باشد. نقشه ی مفهومی یکی از رویکردهای نوین یاددهی - یادگیری کارآمد، مبتنی بر دیدگاه ساختن گرایانه و براساس یادگیری معنادار آزوبل شکل گرفته است. نقشه ی مفهومی را می توان ابزاری ترسیمی تعریف کرد که مجموعه ای از مفاهیم و معانی را در چارچوبی مشخص با ارتباط های منطقی به هم مرتبط می کند و دستیابی به یک یادگیری عمیق و معنادار را که نقطه مقابل یادگیری طوطی وار است امکان پذیر می سازد. این پژوهش، مقایسه دو نوع از نقشه های مفهومی (ساده و علّی) را در اجرای بهبود کیفیت اجرای برنامه درسی دینی سال دوم راهنمایی بررسی نموده است. آزمودنی های پژوهش تعداد 28 نفر از دانش آموزان سال دوم راهنمایی بود که در دو کلاس و دو گروه آزمایشی مورد آزمایش قرار گرفتند. طرح پژوهشی مورد استفاده، یک طرح نیمه آزمایشی با پس آزمون و پیش آزمون بود. برای آزمودنی های گروه اول، ترسیم نقشه های مفهومی ساده ارائه شد و گروه دوم هم به تکمیل نقشه های علی که از قبل توسط محقق طراحی شده بود پرداختند. ترسیم و تکمیل نقشه ها هم بصورت گروه های سه نفره انجام شد. ابتدا پیش آزمون اجرا شد و پس از آن آزمودنی ها توسط پژوهشگر به مدت 6 جلسه مورد آموزش قرار گرفتند. بعد از آموزش هر دو گروه، پس آزمون اجرا شد. برای جمع آوری داده ها از آزمون پیشرفت درسی محقق ساخته و همینطور آزمون انگیزش پیشرفت تحصیلی هارتر استفاده شد. نتایج آزمون تجزیه و تحلیل کوواریانس نشان می دهد که نحوه بکارگیری نقشه های مفهومی بر میانگین نمرات آزمودنی های دو گروه آزمایشی معنادار می باشد (F = 46.29,Sig = .000). همچنین مجذور اتای محاسبه شده بیانگر این است که 64% از تغییرات نتایج پس آزمون با استفاده از روش آموزشی (نقشه مفهومی ساده) قابل تفسیر است. براساس نتایج بدست آمده، پیشنهاد می شود که دبیران دوره راهنمایی از نقشه های مفهومی ساده به عنوان یک رویکرد نوین یاددهی یادگیری استفاده نمایند.

کلیدواژه ها:

نقشه مفهومی ، یادگیری معنادار ، ساختن گرایی