مفهومشناسی معماری معاصر ایران از دیدگاه اخلاقی

اخلاق عبارت است از یک سلسله خصلتها و سجایا و ملکات اکتسابی که بشر آنها را به عنوان اصول اخلاقی میپذیرد. به سبب ماهیت خاص معماری و ارتباط وتاثیر همهجانبه محیط و فضاهای طراحی شده توسط معمار بر روح و روان و فرهنگ مردم و جامعه، بررسی مستقل اخلاق معماری ضروری است. در حقیقت میتوان گفت روانشناسی انسانها که قسمتی از آن تحت تاثیر محیط و فضاهای معماری است رابطه تنگاتنگی با اخلاقیات انسانها دارد. اخلاقیات ارتباط نزدیک و تنگاتنگیبا ارزشها دارد و بعنوان ابزاری نگریسته میشود که ارزشها را به عمل تبدیل میکنند. اخلاق یعنی رعایت اصول معنوی و ارزشهایی که بر رفتار شخص یا گروه حاکماست. اخلاق مفاهیمی چون اعتماد، صداقت، درستی، وفای به عهد، عدالت و مساوات، تکریم دیگران، فضائل شهروندی و خدمت به جامعه و... را دربر میگیرد.معماری سنتی ایران)قبل از دوره قاجار( ترکیبی از فرهنگ ایرانی اسلامی بود و بنابراین رعایت موازین عمومی اخلاق از قبیل صداقت، تعهد، ارزشها و غیره در خصوص ساختار فضایی معماری مورد توجه بود و یکی از با شکوهترین مشخصههای معماری سنتی ایران، پایبندی معمار به اصول و اعتقادات اخلاقیاش بود. اما به نظر میآید بعد از دوره قاجار و با ورود فرهنگ غربی، پایبندی به اصول اخلاقی در معماری معاصر کمرنگتر از گذشته شده و با معیارهای درونی انسان چندان همخوانی ندارد. بر این اساس مقاله حاضر در پی آن است که با توجه به پیامدهای این دگرگونی، به مفهوم شناسی معماری معاصر ایران از دیدگاه اخلاقی بپردازد و میزان انطباق پذیری معماری معاصر ایران را با مؤلفههای اخلاقی بررسی کند. روش تحقیق بر اساس روش تحلیلی توصیفی میباشد و برای انجام مطالعه از شیوههای مرسوم جمع-آوری اطلاعات اعم از اسنادی و میدانی بهرهگیری شده است. در بررسی بعمل آمده در این تحقیق که به مفهوم شناسی معماری معاصر از دیدگاه اخلاقی پرداخته،برخی از زوایای بیاخلاقی در معماری معاصر ایران نمایان میباشد. به عنوان مثال: زیبایی، عدالت، توجه به محیط زیست، حریم، تفکیک عرصهها)خصوصی و عمومی( و محرمیت و در رأس اینها انسان و کرامت انسانی از جمله مواردی است که می توان به آن اشاره نمود

کلیدواژه ها:

اخلاق ، اخلاق و معماری ، کرامت انسانی ، معماری معاصر ایران