وقف، سیستم خود سازمان دهنده و پایدار درمعماری و شهرسازی

انسان موجودی متعالی است که به واسطه عقلانیتش، آینده نگرو از فنا و نابودی نفرت دارد. انسان همواره دوست دارد پس از وی، نامی از او در عالم به یادگار بماند. در فرهنگ اسلامی یکی از بهترین راه های زنده نگه داشتن نام انسان،عموم کارهای خیریه به ویژه وقف است؛ وقف سنت حسنه ای است که از دیر باز به اشکال گوناگون در تاریخ بشر وجود داشته است و اسلام نیز آن را در مسیری روشن، منطقی و هدفدار،مترقی و دقیق به عنوان موضوعی ماندگار و پایدار مورد استفاده قرار داده است. به گونه ای که بسیاری از اماکن در چارچوب این مهم سالیان دراز حفظ شده اند به نحوی کهبناهای وقفی نسبت به سایر بناها از قوام بیشتری برخوردار هستند؛ که نه تنها سبب پایداری خود بلکه موجب مانایی و ماندگاری بناها و بافت اطراف خود نیز بوداند. نکته ای که قرابت نزدیکی با مفهوم سیستم خود سازمان دهنده و پایداردارد سازمانی که سبب احیاء، مرمت و بازسازی خود میشود. سیستمی پیوسته و همه جانبه که زمان و مکان را ملاک عمل قرار می دهد. وقف با چنین رویکردی در گذشته توانست راهیباشد برای پیشبرد اهداف انسانی در جامعه آن زمان و می تواند نقطه عطفی باشد برای این زمان و جامعه مدنی حاضر، البته اگر فرازمانی و کل نگر اندیشه شود.

کلیدواژه ها:

سیستم خود سازمان دهنده ، معماری سنتی پایدار