بررسی ریزش در تونل حفاری شده به روش NATM پروژه خط A مترو قم با استفاده از داده های ابزاردقیق و ارایه روش عبور از منطقه ریزش

حفاری تونل موجب آزادسازی تنش های برجای خاک شده و تغییر شکل های زمین از نتایج غیرقابل اجتناب ساخت تونل است. درواقع هیچگاه این امکان وجود ندارد که دقیقا همزمان با حفاری، یک پوشش با سختی بی نهایت در آن قرار داد و بنابراین همواره مقداری تغییر مکان در محل حفاری تونل وجود دارد و این تغییر مکان به صورت زنجیره ای تا سطح زمین را تحت تاثیر قرار داده و موجب نشست سطح زمین می شود. تعیین مقدار نشست های ایجاد شده و تاثیر آن بر سازه های روزمینی و زیرزمینی در پروژه های تونلسازی شهری از اهمییت ویژه ای برخوردار است. در مهرماه سال 91 ریزشی به طول 30 متر و نشستی به ارتفاع 2 متر در تونل کارگاه A2 که به روش NATM حفاری شده بود، رخ داد. این حادثه با تلفات جانی همراه نبود اما خسارات مالی زیادی به همراه داشت و نیز باعث به تاخیر افتادن پیشرفت و روند کاری پروژه شد. در این حادثه عواملی چون نشت آب و وجود کوره های آجر پزی قدیمی تاثیرگذار بودند. نکته قابل توجه این است که بعد از ریزش سازه تحکیمات موقت تونل سالم بوده و بصورت یکپارچه نشست کرده است. در چنین شرایطی مهمترین کار عبور از منطقه ریزش کرده و ایجاد تحکیمات موقت می باشد. در این مقاله داده های حاصل از ابزاردقیق قبل از ریزش تونل مورد بررسی قرار گرفته و نیز روش اجرایی که در پروژه مترو قم برای عبور از منطقه ریزش استفاده شده با تفکیک مراحل و همراه با عکس ارایه می شود.

کلیدواژه ها:

تونل مترو قم ، ریزش ، تحکیمات موقت ، متر همگرایی سنج ، ابزاردقیق