به کارگیری رویکرد توسعه اجتماع محلی در محلات مسکونی شهری نمونه موردی: محله سنگلج در منطقه 12 شهر تهران

در دهه های پایانی قرن بیستم، با گسترش فرآیندهای جهانی شدن و تکنولوژی های اطلاعات و ارتباطات، رویکردهای پیشین در باب مسائل مدیریتی شهرنشینی و برنامه ریزی شهری با چالش های متعددی رو به رو شدند. در این دوره دولت رفاه و سیاست های تامین اجتماعی که در سال های 1970-1930 نقاط قوت دولت های سرمایه داری و برخی از جوامع سوسیالیستی محسوب می شدند از طرف جامعه شناسان، اقتصاددانان و دانشمندان علوم سیاسی مورد انتقاد قرار گرفتند. نتیجه این انتقادها توجه به جوامع محلی و مطرح شدن رویکرد توسعه محلی بود. این رویکرد، مدل انسان اقتصادی لیبرالیسم را مورد انتقاد قرار داده و بر انگیزه های فرهنگی و اجتماعی آدمی تاکید می کرد. با گسترش بیشتر فرآیندهای جهانی شدن و رویکرد توسعه محلی در پیوند با آرای اصلاح طلبان توجه به نقش بخش سوم پررنگ تر شده و توسعه اجتماعات محله ای طرح گردید. هدف از این نوشتار به کارگیری رویکرد توسعه اجتماع محلی در محله سنگلج واقع در منطقه 12 شهر تهران است. لذا بدین منظور با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ابتدا مبانی نظری مختصری از رویکرد توسعه اجتماع محله ای شامل تاریخچه، تعریف واژگان کلیدی، ابعاد این رویکرد، اهداف، اصول و فرآیند آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس با بررسی تجربیات جهانی الگویی مبتنی بر این رویکرد استخراج شده و در جهت تدوین برنامه توسعه اجتماع محلی در محدوده مورد مطالعه به کار گرفته شده است. محله سنگلج واقع در منطقه 12 شهر تهران که از محلات بسیار قدیمی تهران محسوب می شود، به دلیل قدمت و همچنین نزدیکی به بازار تهران، دارای موقعیت خاص و بالتبع مشکلات مخصوص به خود است. لذا در این مقاله سعی شده تا ابتدا با استفاده از اجرا و تحلیل پرسشنامه و برداشت های میدانی مشکلات محله شناسایی و سپس با استفاده از به کارگیری فن سوات و QSPM، فن تدوین بیانیه مشکلات و اهداف به تحلیل و تدوین برنامه توسعه اجتماع محلی پرداخته شود.

کلیدواژه ها:

محله ، اجتماع محلی ، برنامه توسعه اجتماعات محلی ، توسعه اقتصاد محلی ، اجتماعات پایدار