تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی زیر حوزه ها از لحاظ سیل خیزی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز جاماش استان هرمزگان)

یکی از راه حل های اصولی برای پیشگیری و مهار سیل ، شناسایی مناطق خطرساز و سیل خیز در داخل حوزه آبخیز است و اصولاً مهار و پیشگیری از سیل باید ابتدا در سر منشأ آن یعنی زیرحوزه های آبخیز مورد توجه قرار گیرد. از این نظر حوزه آبخیز رودخانه جاماش به علت وقوع سیل های ویرانگر در آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه مدل حوزه آبخیز با استفاده از نرم افزار HEC-GeoHMS تهیه و شبیه سازی هیدرولوژیک حوزه توسط مدل HEC-HMS انجام شد. جهت واسنجی پارامتر شماره منحنی و اعتباریابی مدل، از آمار 4 رگبار مشاهده ای و سیل همزمان آنها استفاده شده است. نتایج نشان دادند که این مدل در خصوص پیش بینی دبی اوج و زمان مربوط به آن در خروجی حوزه می تواند نتایج قابل قبولی را ارائه نماید. در این تحقیق، با استفاده از روش حذف متوالی زیر حوزه ها برای دو واقعه بارندگی به عنوان نمونه، نقش کلیه زیرحوزه ها در هیدروگراف سیل خروجی تعیین و بر اساس آن اولویت بندی انجام گرفت. نتایج نشان می دهد میزان مشارکت زیر حوزه ها در سیل خروجی با مساحت آنها رابطه مستقیم ندارد و لزوماً زیرحوزه ای که مساحت بزرگتر و یا دبی اوج بیشتری داشته باشد، در سیل خروجی کل حوزه تاثیر بیشتری ندارد بلکه اثر متقابل عوامل موثر مانند موقعیت مکانی زیرحوزه ها و نقش روندیابی در رودخانه اصلی و نقش شاخص های مورفومتری کانال رود نیز می تواند نقش مهمی داشته باشد.

کلیدواژه ها:

مناطق سیل خیز ، HEC-GeoHMS ، HEC-HMS ، جاماش