کاربرد دارویی سنتی گیاهان بومی پارک ملی شاهدژ

با توجه به اینکه دانش سنتی مبنای تولید محصولات طبیعی جدید است و افراد سالخورده روستاها دارای اطلاعاتی در باره گیاهان هستند و با مرگ این افراد دانش سنتی آنها نیز به سرعت نابود می شود، بنابراین به نظر می رسد ثبت و محفوظ نگه داشتن ایناطلاعات ضروری است. بررسی وی پژوهش ارتباطات پیچیده بین (مصرف) گیاهان و فرهنگ مردم (اتنوبوتانی) از جالب ترین و مهمترین زمینه های تحقیقاتی است. پارک ملی شاهدژ با مساحت 9528/97 هکتار در ا ستان مازندران و شهرستان ساری و در سمت جنوب شرقی شهرهای ساری و کیاسر قرار گرفته، از نظر موقعیت جغرافیابی بین 08، 36'، ˚53 تا 54، 39' و ˚53 طول شرقی و 32، '10 و ˚36 تا 08، '9 و ˚34 عرض شمالی واقع شده است. تغییرات ارتفاعی در این منطقه از حداقل ارتفاع برابر 875/53 متر تا حداکثر 2773/98 متر می باشد. متوسط بارندگی سالانه 650 میلی متر و دمای متوسط سالانه 12 درجه سانتیگراد است. هدف از این مطالعه شناسایی گیاهان دارویی م نطقه و استفاده از دانش و تجربه اهالی بومی برای معرفی خواص و موارد ناشناخته گیاهان دارویی مورد ن ظر می باشد. در سال های 1391-1390 فلور پارک ملی شاهدژ مطالعه شد. منطقه مورد بررسی با استفاد از نقشه جغرافیایی به روستاهای مختلف تقسیم بندی شد. با استفاده از پرسشنامه ها دانسته های سنتی بومیان منطقه مستند سازی گردید. اطلاعات مربوط به جنبه های مختلف گیاهان از قبیل مصادف سنتی و نحوه استفاده و زمان جمع آوری نمونه های گیاهی در منطقه از افراد بومی با تجربه گردآوری شد. براساس نتایج به دست آمده، از تعداد 41 گونه گیاهان دارویی شناسایی شده، دو گونه متعلق به نهانزادان آوندی (یک گونه سرخس و یک گونه دم اسب)، 5 گونه متعلق به تک لپه ای ها (4 جنس و 3 تیره) بقیه متعلق به دولپه ای ها هستند. از دولپه ای های مطالعه شده، 8 گونه به تیره نعنائیان (Lamiaceae) تعلق داشته و پس از آن تیره های سرخیان (Rosaceae) با 7 گونه و ت یره چتریان (Apiaceae) با 4 گونه در ردیف های بعدی قرار گرفته و بزرگترین گروه گیاهان دارویی منطقه را تشکیل داده اند. بیشترین موارد مصرف گیاهان دارویی منطقه به درمان بیماری های دستگاه گوارش، دستگاه گردش خون و دستگاه دفع ادرار مربوط می باشد.

کلیدواژه ها:

گیاهان دارویی ، اتنوبوتانی ، پارک ملی ، شاهدژ ، مازندران ، ایران