تبیین ارتباط سلامت معنوی و خانواده از منظر فقهی و شرعی

در نظام تعلیم و تربیت اسلامی و در راستای رسیدن انسان به سعادت و تقرب به خدا، مهمترین هدف تربیتی، رشد شخصیت متعادل خانواده بر محور معنویت و افزایش سلامت معنوی است؛ که بر بسیاری از ابعاد زندگی فردی، اجتماعی و معنوی افراد تاثیرگذار است. هدف اصلی این پژوهش تببین جایگاه سلامت معنوی در خانواده و ارتباط آن با آموزه های دین مبین اسلام می باشد. پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی است که با استفاده از روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی انجام شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که، باور توحیدی به عنوان اصلی ترین مولفه شناختی سلامت معنوی در خانواده است که به عنوان یک باور کلان، در همه ابعاد زندگی اثر گذاشته و به سایر اهداف خرد در زندگی نیز جهت داده و زمینه تعارض- های خانوادگی را از بین می برد. شاخص های آن از دیدگاه قرآن، انسجام درونی خانواده، امید و خوش گمانی به خدای هستی، نیایش و آخرت گرایی است و برای این شاخص ها، نشانگرهایی همچون سرعت عمل در خوبی ها، دعوت خانواده به امر ولایت، یادآوری مساله مرگ به اعضای خانواده، اقامه نماز در خانه، تلاوت قرآن در خانه، هنجاری سازی آخرت گرایی در خانواده، افزایش آستانه تحمل و صبر در برابر رفتارهای اعضای خانواده، رعایت اعتدال در مصرف و حذف زینت های کاذب از زندگی در جهت تثبیت آخرت گرایی در خانواده وجود دارد.نتایج پژوهش حاکی از آن است که، برخورداری از سلامت معنوی، فضایی را در خانواده ایجاد می کند که پدر، مادر و سایرین می توانند احساسات و باورهای دینی شان را در آن رشد و پرورش دهند و این موجب پایداری و توانمندسازی بیشتر خانواده می شود. به همین دلیل برای ارتقاء هرچه بیشتر فرهنگ خانواده باید بر روابط، ساختار و فرایند حاکم بر خانواده تاکید داشت و راهکارهای دینی، برای پیشرفت آنان تدوین نمود.

کلیدواژه ها:

سلامت معنوی ، خانواده اسلام ، شاخص ها